دُرج

وب نوشت سعید فانیان

دُرج

وب نوشت سعید فانیان

فرایند انتخاب مدیر NHK ژاپن

یادداشتی از آقای مهدی معماریان
سالهای پیش دردوران ریاست محمد هاشمی بر صدا وسیما ارتباطات رسانه ای صداوسیما با سایرتلویزیون های جهان از اهمیت خاصی برخوردار بود .
من ( معماریان )خاطره  ای از آن دوران دارم که اهمیت  مدیریت را در رسانه ها بویژه رادیو تلویزیون نشان میدهد همجنین نشان میدهدکه  اعمال مدیریت درست در سطح سازمان  بسیار مهم ،تاثیر گذار و ماندگار است .
خاطره ام در باره همکاری صدا وسیما در ساخت مستند تاثیرگذار امپراطوری مغول از ظهور تا سقوط با دو شبکه معروف جهان بی بی سی انگلیس و ان اج کی ژاپن است.
این دو شبکه طرح ساخت  مستند مذکور را تصویب وشروع به ساخت آن در کشورهای مغولستان ، افغانستان ، ترکیه ، هند ، ایتالیا کرده بودند .از این مستند شش قسمتی قرار بود دو قسمت مهم آن در ایران تصویر برداری شود .از قرار معلوم در سطح اموربین الملل و ریاست وقت سازمان بررسی هایی انجام  و موافقت شده بود تا تهیه کننده اصلی از بی بی سی به تهران بیاید و مذاکره انجام شود ونیازهای خود را مطرح کند .
در اولین جلسه که بنده نیز در آن جلسه حضور داشتم تهیه کنندگان بی بی سی و ان اچ کی نیازهای خود را مطرح کردند و مقرر شد در قبال اخذ وجه دلاری صدا وسیما نیازهای آنها را تامین کند . بخاطر دارم پس از جلسه با آنها بر اساس تعرفه های مصوب حساب کردیم حدود 20 هزار دلار شد که بی بی سی موافقت کرد این وجه را به صدا وسیما پرداخت کند .
با مدیر وقت امور بین الملل مذاکره کردم و نظرمخالف و ادله خود را با این روش بیان کردم و به او پیشنهاد تهیه کنندگی مشترک را دادم این پیشنهاد به سرعت از طرف بی بی سی و ان اچ کی مورد قبول واقع شد اما وقتی هزینه های انجام شده از طرف بی بی سی مطرح شد سازمان حاضر نشد این همکاری را داشته باشد .مجددا پیشنهاد دیگری دادم که مورد موافقت ریاست سازمان،بی بی سی و ان اچ کی قرار گرفت . پیشنهاد این بودکه هزینه های تولید در ایران بعهده صدا وسیما باشد و در تیتراژ نام صدا وسیما در کنا ر تهیه کنندگان بعنوان مشارکت در همکاری بیاید . موافقت نامه به امضاء رسید و تهیه کنندگی ایران به عهده اینجانب ( مهدی معماریان )گذاشته شد .
برنامه ریزی بی بی سی برای 90 روز کاری در نظر گرفته شده بود اما با برنامه ریزی دقیقی که در امور بین الملل شد همچنین  با فرصتهای که ریاست سازمان در اختیارم قرارداده بود توانستیم با 45 روز کاری به همراه آف های که برای استراحت به گروه دادیم کار را به نحو احسن به پایان برسانیم بطوریکه مورد تایید و تشویق تهیه کننده اصلی  قرار گرفت . این مستند در بیش از صد کشور جهان پخش شد و نام  صدا وسیما بعنوان تولید کننده در کنار  دو شبکه  بی بی سی و ان اچ کی مطرح شد .هزینه ای که صدا و سیما در آن زمان بصورت مستقیم پرداخت کرد در حدود پانصد هزار تومان شد . این همکاری باعث شد ریاست ان اچ کی به تهران سفر کند . درپایان مذاکره با رییس ان اچ کی و ضیافت شامی که آقای هاشمی رییس وقت صدا و سیما ترتیب داده بود   من از آقای هاشمی در خواست کردم که مترجم ما از رئیس ان اچ کی بپرسد ساختار انتخاب رئیس تلویزیون ان اچ کی چگونه است ؟؟!!
آقای هاشمی با زیرکی که داشت از موضوع استقبال کردو نشان داد که این  سوال برای او هم جالب وقابل  قابل توجه بود !؟
مترجم این سوال را از رئیس ان اچ کی پرسید  و او  پاسخ بسیار قابل تامل و توجه ای داد و گفت هر کسی که به استخدام ان اچ کی در می آید بایستی 30 سال خدمت کند  از میان کسانی که به مرز 25 خدمت سال می رسند طبق بر رسی و انجام یک فرایند اداری از قبیل ( مدرک تحصیلی ، تخصص ، کارایی ، مدیریت در سطوح مختلف ، شجاعت ، خوش فکر بودن ، سابقه و احترام در میان کارکنان و....) تعداد 10 نفر انتخاب می شوند و از آن میان کارکنان با رای خود دو نفر رابرمی گزینند . رئیس فعلی این 2 نفر را به دولت معرفی می کند و دولت این دو را به مجلس می برد و یک نفر از آنها رای اعتماد می گیرد و این فرد برای 5 سال مدیر ان اچ کی می شود . آقای هاشمی که با دقت به سخنان مدیر ان اچ کی کوش می داد فوری پرسید مدیر قبلی چه میشود ؟
 مدیر ان اچ کی در پاسخ خود نکته ای را گفت که برای جمع و خود آقای هاشمی قابل توجه بود !!؟؟

او گفت مدیر قبلی ریاست شورای مشورتی رئیس ان اچ کی را بر عهده خواهد گرفت و اعضای آن همگی از مدیران قبلی تشکیل شده است و در طول این پنج سال مدیر جدید با مشورت مستمربا این شورا برنامه های شبکه های ان اچ کی را به پیش خواهد برد و بخاطر همین همیشه تجربه چندین مدیر به کمک مدیر جدید می آید و بر این اساس با انتخاب یک مدیر در ساختار ان اچ کی تغییرات اساسی رخ نمی دهد .؟؟!! و پس از 5 سال مجددا مدیر جدید دیگر ی به همین روش انتخاب می شود ، رئیس فعلی به ریاست شورا منصوب و رئیس قبلی شورا بعنوان یکی از اعضای شورا که مسئولیت کمتری دارد قبول مسئولیت می کنند . و همیشه یک تجربه بسیار مهم مدیریتی در کنار رئیس جدید خواهد بود .!!؟؟

 طبعا  با این شیوه انتخاب مدیریت رسانه ای به میزان زیادی  میتوان از تجربیات ذیقیمت مدیران قبلی بهره گرفت و محیط رسانه را به مجموعه ای با ثبات با تصمیمات پخته و پیامدهای امیدوار کننده برای جامعه تبدیل کرد.

رسانه ها و آمارهای انحصاری

 چند روز پیش رییس صدا و سیما  ضمن تشکر از همکاران خود در حوزه خبر  عملکرد این حوزه را مثبت ارزیابی کرد و افزود طی دو ماه گذشته مخاطبان خبر پنج درصد افزایش داشته است دلیل این افزایش هم کوتاه شدن بخش های خبر و تنوع موضوعات ذکر شد . ( بخش های خبری صدا و سیما ُخبرگزاری ها  چهارشنبه ۲۸ مرداد ۹۴ )  البته وی مرجع اندازه گیری و نظر سنجی را ذکر نکرد . همچنین اعلام نکرد که درصد قبلی چه میزان بوده که پنج درصد اضافه شده است . معمولا در ارایه آمارهایی از این دست به میزان اعتماد مخاطب نیز اشاره نمیشود .قبل از این مسول دیگری گفته بود ۷۰ درصد مخاطبان رسانه ای از ماهواره استفاده میکنند  و  دروغ و اتهام زنی در رسانه ملی وجود دارد ( آشنا مشاور رسانه ای رییس جمهور ،  سایت های مختلف خبری ۲۵ خرداد . . ) البته در این  بیان هم منبع یا چگونگی اندازه گیری مخاطبان ماهواره ذکر نشده است . اصولا از معضلات رسانه ها در کشور مشخص نبودن جایگاه ، تعداد مخاطبان و میزان اعتماد مخاطبان به آنهاست . این وضعیت هم طبعا به دلیل نبود مراکزی مستقل برای بررسی و اندازه گیری موقعیت و محبوبیت رسانه ها در میان مردم است . رسانه ها اعم از صدا و سیما ، روزنامه ها و سایر نشریات ، شبکه های ماهواره ای همچنین فضای مجازی  روبه گسترش ، تا زمانی که در کشور از پایگاه ها و امکانات مستقل سنجش و اندازه گیری تعداد مخاطبان و میزان اعتماد مردم به آنها برخوردار نباشیم آمارهای اعلامی آنها چندان  قابل اتکا و مورد اعتماد نیستند.کمبود و خلا  یاد شده در زمان انتخابات و بیان موقعیت کاندیداها قبل از برگزاری انتخابات بیشتر خودنمایی میکند .

رسانه های رسمی و فضای مجازی

 رونق گرفتن ظرفیت های فضای مجازی در شکل های مختلف طی سالهای اخیر و افزایش روند توجه مردم به این امکانات و ظرفیت ها تاثیرات جدی و محسوسی بر کارکرد رسانه های رسمی گذاشته است . رسانه هایی جون صدا و سیما در کشور ما بدلیل انحصاری بودن و چهارچوبهای قانونی و حیطه فغالیت آنها بدون تردید از موقعیت خاص و توانمندی های ویژه ای برخوردار بوده و هستند . توسعه حضور کاربران در حوزه فضای مجازی و گسترش و تنوع امکانات و طرفیت های فضای مجازی طبعا به مراقبت ها و سرمایه گذاریهای مختلف برای حفط اخلاق و حریم خصوصی افراد همچنین جلوگیری از سوئ استفاده های احتمالی دشمنان در زمینه های امنیتی و غیر آن نیازمند است .امری که در مورد همه امکانات ارتباطی و رسانه های عمومی نیزصادق است . البته هر پدیده و امکان جدید نیاز به شناخت ، مراقبت و سرمایه گذاری برای بهره برداری بهینه دارد. با وجود آنچه که گفته شد توسعه فضای مجازی در دو زمینه می تواند در حوزه فعالیت رسانه های رسمی چون صدا و سیما تاثیرگذار و کارساز باشد، یکی احساس رقابت که تاقبل از این بطورکلی وجود نداشت  یا  احساس نمیشد و دیگر بهره گیری از همین توان و امکان رو به توسعه برای  افزودن توان  و قدرت پیام رسانی و بهره گیری از آنها بعنوان رسانه های مکمل است .احساس و لمس وجودو حضور  رسانه های رقیب در امر تولیدات تصویری و رادیویی باعث شفافیت هرچه بیشتر محیط تولید و پیام رسانی همچنین سرعت بیشتر در پوشش و انتشار اخبار ، تولیدات و گزارش های متنوع میشود، همین واقعیت ها نیز باعث افزایش پتانسیل وظرفیت رسانه ای  در حوزه ها و موضوعات مورد توجه و خواست مردم میشود.امیدواریم همزمانی بهره گیری از رسانه های رسمی و امکانات فضای مجازی باعث افزایش سواد رسانه ای جامعه ، افزایش  ظرفیت رسانه ای کشور، صعه صدر مدیران و برنامه ریزان رسانه ای  و بهره گیری هرچه بهتر و بیشتر در جهت اهداف کشور و نیازهای مردم بشود .