جمهوری ازبکستان از کشورهای مهم و تاثیر گذار آسیای مرکزی است که با برخورداری از موقعیت مناسب جغرافیایی ، توانمندیهای اقتصادی و رویکرد اخیر سیاست خارجی خود میتواند سهم بیشتری در معادلات منظقه ای داشته باشد همچنین توسعه روابط و همکاریهایش با کشور بزرگ ایران سودی متقابل برای طرفین همچنین برکاتی برای منطقه به همراه خواهد داشت .
در سالهای گذشته به دلیل نوع خط مشی سیاسی حاکم بر این کشور شاهد نوعی بی میلی و کم تحرکی در سیاست خارجی ازبکستان بوده ایم . روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران با جمهوری ازبکستان چند ماه پس ازبه رسمیت شناختن استقلال این کشور ( ۱۹۹۱) ، اغاز شد ولی طی سالهای گذشته از پویایی لازم برخوردار نبود ،البته ازبکستان طی حاکمیت ۲۶ ساله اسلام کریم اف با غالب کشورهای همسایه روابط گسترده ای نداشت ،در این میان روابط دوهمسایه ازبکستان و تاجیکستان نه تنها عادی نبود که با بروز برخی اختلافات در محدودترین و سردترین وظعیت روابط قرار گرفته بود . نوع ساختار و تقسیمات جغرافیایی ازبکستان و تاجیکستان به گونه ای است که چگونگی روابط مستقیما بر بخش زیادی از مردمان دو کشور تاثیرگذار است ، ایندو در گذشته برخی از نیازهای یکدیگر را برطرف میکرده اند اما اختلافات حتی منجر به قطع تردد قطار ، تعطیلی پرواز بین دو پایتخت و همچنین محدودیت اساسی دردریافت ویزاشد. ، پس ازفوت اسلام کریم اف رییس جمهور سابق و با انتخاب شوکت میرضیایف به ریاست جمهوری ، این کشور راه تعامل با همسایگان و توسعه روابط با کشورهای منطقه را در پیش گرفت ، بسیاری از موانع و محدودیت های بین دو کشور ازبکستان و تاجیکستان در اثر نگاه جدید حکومت ازبکستان مرتفع شد یا در حال حل شدن است و دولت جدید افق های تازه ای در روابط با همه کشورهای منظقه گشود،
رویکرد تازه در سیاست خارجی ازبکستان ، فضای مناسب تر جهانی پس از برجام ،همچنین آمادگی جمهوری اسلامی ایران و اهمیتی که ایران برای جمهوری ازبکستان قایل است باعث شده است که روابط دو کشور در فصل جدیدی قرار گیرد و امید به توسعه و تعمیق روابط هر روز افزایش یابد ،دیدار روسای جمهور ایران و ازبکستان در حاشیه نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در قزاقستان ( ۱۹ شهریور ۹۶ ) نوید بخش روندی جدید در روابط دوکشور بود ،در ملاقات دو رییس جمهور بر اراده مستحکم دو دولت برای روابط نزدیک و گسترده تاکید شد .
سفر اخیر اقای عبدالعزیز کامل اف وزیر امورخارجه ازبکستان و هیات بلند پایه همراه وی به ایران همچنین ملاقات های هیات با اقای دکتر ظریف وزیر خارجه کشور و دیگر و مسولان بلند پایه و امضای اسناد همکاری فی مابین در واقع فتح باب و اقدامی مهم و موثر در راستای گسترش روابط بود . قرار است در اینده اقای دکتر روحانی نیز به دعوت اقای شوکت میرضیایف رییس جمهور ازبکستان سفری رسمی به ان کشور داشته باشد ، سفری که میتواند در توسعه و تعمیق روابط در جنبه های مختلف نقشی تعیین کننده داشته باشد
ازبکستان یکی از کشورهای پر جمعیت آسیای مرکزی است ( حدود ۳۲ میلیون نفر ) ، دارای منابع مختلف زیر زمینی مثل گاز ، نفت ، طلا و اورانیوم است . ازبکستان از جمله کشورهای محصور شده در خشکی است ( کشور خشکی بست landlockd country ) و به ابهای ازاد راه ندارد ، به همین دلیل از موضوعات مورد توجه دو طرف پیگیری کریدور چهارجانبه شامل عمان ، ایران ، ترکمنستان و ازبکستان است که از ان طریق ازبکستان میتواند به ابراه مهم خلیج فارس و ابهای آزاد جهان متصل شود همچنین جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس میتوانند از طریق کریدور یاد شده ، نقل و انتقال کالا و توسعه تجارت و حضور موثر در بازارهای یکدیگر و کل منطقه را داشته باشند ،سرمایه گذاری در پروژه های مشترک و سرمایه گذاری های متقابل از جمله برنامه های توسعه دهنده مورد علاقه دو کشور است ، . ازبکستان نیز همانند ایران یکی از همسایگان افغانستان است و توجه به حفظ امنیت در مرزها و مقابله با بی ثباتی در منطقه همچنین مقابله با افراطی گری از دغدغه های امنیتی این کشور است ، همکاری دو کشور در این زمینه ها میتواند در برقرای صلح و ثبات منطقه ای بسیار مهم و تاثیرگذار باشد .
مشابهت های فرهنگی و پیوندهای و تاریخی همچنین شباهت های فراوان فرهنگی بین مردمان دوکشور نقشی مهم و پایدار در توسعه روابط خواهد داشت ، کشور ازبکستان با برخورداری از شهرهای تاریخی سمرقند ، بحارا ، خیوه و تاشکند و برخورداری از توانمندی های بالای گردشگری قطعا میتواند یکی از مناطق مطلوب و مناسب گردشگری برای مردمان کشورما باشد ،مناطقی که رنگ ولعاب فرهنگی ، زبانی و تاریخی ان بسیار نزدیکتر از برخی کشورها و مناطق گردشگری حال حاضر مردم مااست .
انتشار یافته در سرمقاله روزنامه صمت ( صنعت ، معدن ، تجارت ) یکشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۶