دُرج

وب نوشت سعید فانیان

دُرج

وب نوشت سعید فانیان

خوش بود گر محک تجربه آید به میان

  حافظ در بیت دوم شعری که مصرع اول ان در عنوان یادداشت آمد  میفرمایید       ؛ تا سیه روز شود هرکه در او غش باشد ؛

  در مورد نکاتی که بطور مختصر بابت اوضاع و احوال ملت و حکمرانی دولت میخواهم یادآور شوم آرزو نمیکنم و از خدا میخواهیم که در آقایان تبلیغ کننده همین چند ماه پیش برای بهبودی اوضاع اقتصادی غش نباشد و سیه روزی به دنبال نیاورد که خدای نکرده وضع تاسف بار مردم  ما از این که هست بدتر نشود  ، اما چه میشود گفت که به سرعت برق و باد ایام خوش دولتیان از بابت فرجه معمول در جابجایی ها به پایان رسیده یا  روبه پایان است ، یک بار، دو بار بازدید سرزده  میتواند برای بعضی جالب باشد، انهم شاید ، سه ، بار، چهار بار شعار بی پشتوانه شنیده میشود ، آنهم اگر توسط کسانی شنیده شود ، آنقدر دامنه بی اطمینانی و بی اعتمادی وسیع و عمیق شده که همان شتنوندگان نیز باور نمیکنند ، چون هزاران بار در گذشته ،از این شعار ها تازه تر و تند تر شنیده اند .  خوب ، دیگر تکرار سناریوهای قبلی جواب نمیدهد. مردم گرفتار  منتظر نتیجه اند . البته آنقدر درک و دریافت وجود دارد که تنها در چند ماه انتظار حل اساسی مسایل را نداشته باشند ولی انتظار دارند که نشانه های بهبودی اوضاع و تحقق شعارها را ببینند و لمس کنند .

دولت  سیزدهم با مقدمات و شعارها و تمهیداتی چند سر کار آمد و اینک حدود ۱۰۰ روز از استقرار دولت  میگذرد . مجلسیان  نیز قبل از آن شعارهایی برای اصلاح روش هایی که معتقد بودند  اشتباه است و تغییر مسولانی که معتقد بودند  نا کارآمد و بی تحرک و غیر انقلابی  اند و جایگزینی انقلابیون ، کارآمد و هماهنگ داده بودند . همه در انتظارند که  افراد منتقد نسبت   به نا کارآمدی دولت دوازدهم ، با روی کارآمدنشان ، شعارها و تدابیر جدیدشان را چگونه اعمال و  اجرا میکنند و کی این تغییرات یا لا اقل نشانه هایی در جهت درمان اقصاد بیمار و توسعه روابط محدود موجود  با دیگر  کشورها برای حفظ شان کشور و حضور قوی در معادلات بین المللی اقتصاد ، تجارت ، ارتباطات و روابط بین الملل برای  حفظ منافع ملی کشور اتفاق خواهد افتاد .

پانصدمین یادداشت

پانصدمین یادداشت از مجموعه یادداشت های این وب نوشت را در واقع باید ماه قبل و درست به موقع می نوشتم که قدری  در این موضوع تاخیر شد .

  قصدم از این یادآوری  تشکر صمیمانه است از دوستان و مخاطبان عزیز و گرامی که تا بحال ، همراه ، مرتبط ، متذکر ، منتقد و راهنمایم بوده اند ، دوستان قدیمی که از اینطریق با پیغامی که گذاشتند ، بعد از سالها دوباره ارتباطمان برقرار و دوستی ها تجدید شد .دوستانی که نظر لطفشان را همراه با نکاتی آموزنده هدیه کردند .

همه کسانی که از اولین یادداشت در خردادماه سال ۱۳۹۰ در مدت ده سال گذشته مستمر یا گاه و بیگاه  نگاه نافذ و محبت وافر خود را نثار کردند .

فضای رسانه ای جامعه نسبت به ده سال پیش متفاوت و بسیار متحول شده است. طبعا به همین دلیل مخاطبان امروزی  اولویت و گزینه اولشان، برای حضور در فضای مجازی وبلاگ نیست ، با این همه  سعی کردم وب نوشت حاضر را به هر شکل نگاه دارم و ارتباطم را با دوستان قدیمی و برخی مخاطبان جدید حفظ کنم.

یادم هست که در صدمین یادداشت از تعدادی از همراهان عزیز و محترم که فعالانه همراهی داشتند یاد کردم و نام بردم . اینک تعداد این گروه از دوستان که حضور و ارتباط فعالی با این مجموعه داشته و دارند به مراتب بیشتر شده است و نام بردن از ایشان به درازا میانجامد .

امیدوارم این ارتباط سازنده و مفید باشد . از خدای بزرگ برای همه گرامیان آرزو توفیقات روز افزون ، سلامتی ، آسایش و آرامش هرچه بیشتر آرزو میکنم .


نیم نگاهی به صدا و سیما در دوران علی عسگری

 دوران پنجساله ریاست آقای دکتر علی عسگری در هفته اول مهرماه ۱۴۰۰  به پایان رسید . اگر دوران کوتاه مدیریت آقای محمد سرافراز  در صدا و سیما را به دلیل حواشی وشرایط خاصی که پیش آمد و به سرانجام نرسید، استثنا، کنیم ، آقای علی عسگری اولین رییس صدا و سیما بود که ریاستش به دور دوم نکشید و  تمدید نشد .

  در بررسی و نگاهی کلی ،به مدیریت رییس و حرکت سازمان صدا و سیما طی پنجسال مورد بحث ،بطور اختصار میتوانیم نکات زیر را مورد توجه قرار دهیم :

--   می توان گفت طی دو دهه اخیر ریاست صدا و سیما اشراف کاملی بر بخش خبر و سیاسی  رسانه نداشته است ، این اشرف در زمان آقای علی عسگری به کمترین حد خود رسید ،  آقای علی عسگری  در اواخر دوران ریاست آقای علی لاریجانی به صدا و سیما منتقل شد و به عنوان مشاور ریاست شروع به کار کرد . او تا قبل از ریاست ، در حوزه های فنی و آموزش مشغول فعالیت  بود و سابقه کار و مدیریت در بخش های خبر و تولیدو مجموعا حوزه پیام  که از حوزه های هدف ، در صدا و سیما محسوب میشوند نداشت .

-- در دوران ریاست آقای علی عسگری ،نقدها نسبت به دولت وقت به اوج رسید ومواضع سازمان تندتر از هر زمان شد . نگاه برنامه های صدا و سیما در شبکه های مختلف  در اواخر دوران مذکور، نسبت به دولت به جایی رسیده بود که مجریان رسانه بدون نگرانی مستقیما هیات دولت و شخص رییس جمهور را مورد خطاب و تذکر قرار میدادند ، حتی در هفته های پایانی کار دولت دوازدهم در موردی، خانم مجری در  برنامه زنده ، خطاب به دولت وقت گفت بهتر است زودتر بساطتان را جمع کنید و بروید.!

-- همه گیری کرونا در کشور ، انجام وظایف جاری و معمول  همه سازمان ها و نهادها را سخت  کرد ،صدا و سیما هم در شرایط جدید، مشکلاتش برای اطلاع رسانی ، تهیه گزارش و تولید برنامه ها بیشتر شد و در شرایطی قرار گرفت که به هیچ وجه آمادگی مواجهه با آن را نداشت . سازمان صدا و سیما در  ماه های اول  انتشار و فراگیری بیماری کرونا دچار اشتباهاتی شدولی با طولانی شدن روند  در کشور ، خود را با وضع جدید وفق داد و در حد توان برای اطلاع رسانی و آموزش های عمومی تلاش کرد .

-- در هفته های اول بروز نشانه های بیماری کرونا در جامعه که بسیاری از دستگاه های ذیربط به ویژه وزارت بهداشت غافلگیر شده بود، صدا و سیما علاوه بر غافلگیری ، به اصرار هرگونه اتفاق جدیدی در کشور را تکذیب میکرد ،پخش گزارش های تصویری مصاحبه با مردم کوچه و بازار در شهر قم مبنی بر شایعه بودن ورود  ویروس کرونا و بیمارشدن مردم هنوز در ذهن مخاطبان هست و بارها دست آویز منتقدان در فضای مجازی و محافل علمی شده است. در چند ماهه اول درگیر شدن مردم با این بیماری ، با وجود نیاز جامعه به برنامه های مناسب و آرامش بخش ،همچنین علیرغم توصیه مسولان کشور، صدا و سیما نتوانست کار چشمگیری در این زمینه  انجام دهد ،البته در ماه های بعد ، شرایط قدری بهتر شد.

-- شروع دوره ریاست آقای علی عسگری ( سال ۱۳۹۵ ) همزمان بود با مصوبه مجلس مبنی بر ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان،  صدا و سیما در این دوره کمترین تلاش را  برای تحقق و اجرای به کارگیری جوان تر ها به جایگزینی بازنشستگان انجام داد و تعداد زیادی از مدیران بازنشسته برای چندین سال پیاپی به همکاری خود ادامه دادند .

--  برخورد یکسویه با منقدان و غیر همفکران داخلی و اجازه ندادن به آنها برای حضور یا انعکاس پاسخشان در دوران ریاست آقای علی عسگری ادامه و تا حدی توسعه یافت و متاسفانه در این دوران پنجساله برخورد غیر منصفانه با برخی از شخصیت ها به ویژه برخورد حذفی با یاد و نام مرحوم هاشمی رفسنجانی از تاریخ انقلاب و جنگ تحمیلی به اوج رسید .

-- کرسی های آزاد اندیشی که قبلا بارها مورد تاکید رهبری قرار گرفته بود، یا بحث شفاف سازی مورد مطالبه مردم، گرچه لفظا گاهی مطرح شد ، ولی در عمل چندان دنبال نشد و لا اقل دایره آن شامل تفکرات درون نظام نیز نشد، موضوع شفاف سازی  در اداره  امورسازمان  سازمان صدا و سیما نیز مورد توجه قرار نگرفت .

--  بسیاری از کارمندان صدا و سیما  رفتار شخصی آقای علی عسگری با همکاران خود در حوزه مختلفی کاری  تا قبل از ریاست  را  صمیمی و نزدیک توصیف میکردند ولی  او ،درمقام ریاست نتوانست انتظارات به حق کارمندان سازمان را برآورده سازد . کارمندان صدا و سیما ، به ویژه بازنشستگان سازمان از سال ها پیش نسبت به پایین بودن حقوق خود گلایه مند و معترض بوده اند . در زمان ریاست آقای علی عسگری بعد از چندین سال انتظار و تاخیر ،درصدی بر حقوق آنان افزوده شد ولی در مقام مقایسه با سازمان ها و نهادهای مختلف و عقب ماندگی های به جای  مانده از قبل ناچیز بود، لذا درخواست بازنشستگان سازمان برای برقراری عدالت و احقاق حقوقشان بطور مستمر ادامه دارد.

-- از انتقادات وارد به آقای علی عسگری انتصاب و مبسوط الید گذاشتن برخی از خویشان خود در مدیریت های بالای  سازمان بود ، افرادی که  سابقه رادیو تلویزیونی هم نداشتند.

--  سال هاست که صدا و سیما، در کنار نیروهای مستعد و کارآمد ، از تورم  و انباشت نیروهای غیر کارامد و بدنه ای فربه  رنج میبرد. آقای محمد سرافراز در ابتدای  ریاست خود، برنامه تعدیل و متناسب سازی نیروها را شروع کرد، اما با توقف و پایان ناگهانی مدیریت وی ،آن طرح ها ادامه نیافت  .در همه سال های گذشته ، صدا و سیما به دلیل قواعد متفاوت خود، در جذب نیرو مستقیم و مستقل از دولت عمل کرده و  علیرغم ممنوعیت بکارگیری و استخدام جدید طی سالهای مختلف، نیرهای جدیدی را به کار گرفته است .

---تجربه نشان داده است که هرچه چقدر  مدیریت کلان صدا و سیما قوی تر و منسجم تر عمل کند ، اقدامات شخصی و اعمال سلیقه های فردی مدیران زیر مجموعه نیز کمتر فرصت بروز و ظهور پیدا میکنند .  در دوره مورد بحث ، سلایق مدیران و ناپختگی برخی از آنان باعث تعطیلی تعدادی از برنامه  موفق یا ممنوعیت بعضی از مجریان شاخص شد، اقداماتی که متاسفانه  غالبا در مقابل  خواست و سلیقه اکثر مخاطبان بود . عجیب این است که رییس صدا و سیما نیز نتوانست یا نخواست که در این موارد دخالت کند .

-- در سال های اخیر تعداد زیادتری ازشبکه های ماهواره ای فارسی زبان ، شبکه های اجتماعی و امکانات فضای مجازی بیش از قبل در دسترس کاربران و مخاطبان داخلی قرار گرفته اند ، علاوه براین پلاتفرم های مختلف با تولید برنامه های نمایشی متنوع تر، با  چهارچوب هایی فراخ تر از تلویزیون ، طیف های وسیعی ازمخاطبان را جذب کرده اند ،با این تحولات ، نیاز به تنوع ، کارآمدی و برنامه ریزی های کلان و به روزتر در صدا و سیما وجودداشت که چنین اتفاقی نیافتاد و کمابیش روال قبلی ادامه یافت .البته در هر حال صدا و سیما به دلیل در اختیار داشتن انحصار پخش رادیو ، و تلویزیون در سراسر کشور همچنان رسانه پر مخاطبی است اما طی سالهای اخیر ،گذر زمان به نفع این رسانه بزرگ نبوده است .

-- در دوران مسولیت آقای علی عسگری به دلیل پیشنه فنی وی اقدامت مثبتی مانند تبدیل و انتقال سیستم فناوری قدیمی آنالوگ به دیجیتال که پایه های آن در دوران  معاونت وی در حوزه توسعه و فناوری  گذاشته شده بود، صورت گرفت ، همچنین راه اندازی سیستم تلوبیون در این دوره انجام شد .

-- رییس سابق صدا و سیما در جلسه تودیع خود ،تولید تعداد زیاد سریال های تلویزیونی ( بیش از ۱۷۰ )را در مدت پنجسال از  دستاوردهای دوران ریاستش ذکرکرد . البته سریال های مورد اشاره در مجموع مخاطبان قابل توجهی داشته اند ، ولی دو نکته در این خصوص قابل یادآوری است ، یکی اینکه سریالی در حد و اندازه سریال امام علی ، تنهاترین سردار ، سریال مختار، روزی روزگاری و . . .در این پنجسال ساخته نشد ، دیگر اینکه در این دوره با وجود تاکیدات مستقیم مقامات و  علیرغم نیاز شدید جامعه گرفتار گرانی و کرونا به برنامه های شاد به ویژه سریال های طنز ، در این زمینه اقدام درخوری نشد ، در عوض تولیدات نمایشی سیاسی ، امنیتی همانندگاندوی  یک و دو  ساخته شد .

 البته آنچه که گفته شد صرفا رویکرد آقای علی عسگری رییس سابق صدا و سیما نبوده ، سالهاست که صدا و سیما با وجود توانایی های زیاد به لحاظ امکانات ، تجهیزات ، نیروی انسانی ، بودجه و اعتباری معادل یا بیشتر از سایر دستگاهای فرهنگی ، رسانه ای، مرجعیت خود را در زمینه های مرتبط با حوزه فغالیت تعریف شده خود از دست داده است .

با همه نکات نقدی که اشاره شد زحمات رییس و نیروهای سازمان صدا و سیما در حوزه های مختلف،  طی دوران  فراگیری کرونا در کشور قابل تقدیر است ، همچنی ذکر این نکته ضروری است که علاوه بر سهم ویژه رییس صدا و سیمادر چگونگی عملکرد و خط مشی این رسانه بزرگ ،بسیاری مشکلات یا انتقادات نسبت به کارکرد صدا و سیما به ساختار ، شرایط و برایند توقعات بیرونی از سازمان برمیگردد .

 منتشر شده در روزنامه شرق ( ۵ آبانماه ۱۴۰۰ )  با عنوان نگاهی به دوران ریاست رییس سابق صدا و سیما

 در لینک مقابل، قابل مراجعه است .   https:/www.magiran.com/article/4231138