دُرج

وب نوشت سعید فانیان

دُرج

وب نوشت سعید فانیان

عمق نفوذ فضای مجازی

 نفوذ و رسوخ ابزار ارتباطی نوین به ویژه امکانات فضای مجازی به نحوی شده که هرکس ، هر حرف و مدعایی دارد در آن مطرح میکند ، فرض نویسنده  و مدعی این است که پیام به هرترتیب به سمع و نظر مخاطب هدف میرسد و مخاطب مورد نظر ،صحت و سقم پیام را تایید یا تکذیب میکند. زمانی سخنگویان و سیاستمداران کشورهای مختلف در مورد دیگران ابراز نظر میکردند ، اگر مخاطبان مد نظر پیام ،بلافاصله اعلام موضع نمیکردند ، پیام دهندگان این بی عملی را نشانه پذیرش یا ناتوانی طرف در پاسخ تعبیر میکردند که برای مثال فلان کشور یا فلان شخصیت چند روز است چنین نظری را داده است و کشور یا شخصیت هدف ، عکس العملی نداشته لذا آنرا پذیرفته، چون کشورها معمولا عکس العمل ها ، پیام ها ، رفتارهای شخصیت های دیگر کشورها را از طریق نمایندگان خود رصد میکنند ، از طریق امکانات رسانه ای مونیتور میکنند وبنوعی در جریان قرار میگیرند . امروزه این نگاه و باور به حوزه های محدودتر ، حتی حریم شخصی اشخاص معروف یا سابقا معروف ، هنرمندان ، سلبریتی ها ، صاحب نامان و صاحب نظران نیز کشانده شده است ،کسی منتظر دیده شدن پیام نمی شنید چون فرض پیام دهنده فضای مجازی دیده شدن پیامش توسط مخاطب هدف است. گاهی هم برای محکم کاری ذیل پیام مکتوب یا محتوای صوتی ، تصویری ، می نویسند آنقدر فوروارد کنید تا به دست مسولان ذیربط یا مخاطبان پیام برسد ، این تاکید در حکم پست سفارشی یا به قول معروف دوقبضه کردن است .

فضای مجازی و امکانات ارتیاطی و رسانه های الکترونیک برای فعالان رسانه ای و کاربران فضای مجازی، هیچ جای مکث و تامل و تاخیر نگذاشته اند ، فرض همیشه آنلاین بودن همه فعالان شده است ، سرعت از این سریعت تر و وسعت از این وسیع تر نمیشود.بسیاری ازسیاستمداران و مسولان عالیرتبه در کشورهای مختلف با وجود در دسترس داشتن رسانه های قدرتمند و فراگیر ، شخصا در  اینستاگرام ، توییتر،فبس بوک یا بصورت زنده اعلام نظر میکنند و دیگر رسانه ها به سرعت آن دیدگاه ها را مجددا پوشش میدهند .

فضای مجازی ابزاری برای نظارت

 این روزها بحث هایی در مورد کنترل بیشتر و محدود سازی فضای مجازی مطرح شده است و از سویی برخی رخدادها مثل پخش کلیپی با اظهارات برخی از شاهدان مبنی بر برخورد فیزیکی   یک نماینده مجلس با سرباز وظیفه مسول کنترل خط ویژه  ، بیش از پیش توجه مردم را به خواص فضای مجازی جلب کرده است ، چون بارها موارد مشابهی  از پیش آمدها ، برخوردها ، تخلف ها توسط شهروندان یا به عبارتی شهروند خبرنگاران و از طریق فضای مجازی منعکس شده است ، اتفاقا عکس العمل ها و اقدامات سازنده ای نیز متعاقب  اکثر این انعکاس ها صورت گرفته است و در غالب موارد، حاصل حضور و تلاش شهروند خبرنگاران با انگیزه  تادیب خاطیان ، اصلاح امور و منزه ساختن جامعه از طریق نظارت مستقیم  مردم بوده است.امری که بسیار مبارک و افتخارافرین است و قطعا بر مسولان امر لازم است که از چنین عزم همراهی مردم درنظارت بر امور و تفکیک ، خادمان و خاینان یا مزاحمان با مدافعان در جامعه قدر دانی کنند.

اینکه فضای مجازی میتواند مورد سو، استفاده نیز قرار گیرد و محلی برای تخریب دیگران یا فریب بعضی باشد مثل هر امکان و فرصت دیگر میتواند موضوعی در خور توجه باشد ، و حتما می بایست نظارتی برآن باشد . جالب است که در کشور توسعه یافته و مدعی مثل آمریکا ، حتی برخی شبکه اجتماعی نوشته های رییس جمهور وقت ( ترامپ) را در انتخابات اخیر آن کشور خلاف مصالح یا تحریک کننده اذهان تشخیص دادند و جلو فعالیت ترامپ را گرفتند .بنابر این نظارت کلی بر محتویات و فعالیت های فعالین و کاربران  در فضای مجازی همانند سایر ابزار و امکانات رسانه ای امری پذیرفته است ، اما نباید این موضوع مانند چماقی بالای سر کاربران و فعالان فضای مجازی نگه داشته شود ، در یکی دو روز پیش یکی از نمایندگان تهران در مجلس ، با استفاده از امکانات فضای مجازی اظهار نظری مخالف آن کرده بود و درخواست مسدود کردن یا محدودیت جدی آن شده بود . یک دوگانگی و به اصطلاح پارادوکس عجیب ، بنظر میآید که نماینده مذکور با این نگاه منفی که با فضای مجازی دارد لااقل خودش نباید ازآن استفاده کند ،!

یک زمانی کارشناسان ارتباطات میگفتند بدون استفاده از ابزار جدید ارتباطی نمیتوان از توانمندی های  ارتباطات جدید گفت یاآنرا  نقد کرد ، در حال حاضر حوزه مجازی که خود امکان بسیار وسیع و سهل الوصولی  از مجموعه عظیم ارتباطات روز برای مردم شده است، فرد نقاد یا تحلیگربدون شناخت درست و بهره برداری از آن نمیتواند در مورد آن نظر بدهد ، نظری که مورد توجه کاربران این حوزه نیز باشد .