نیم نگاهی به صدا و سیما در دوران علی عسگری
دوران پنجساله ریاست آقای دکتر علی عسگری در هفته اول مهرماه ۱۴۰۰ به پایان رسید . اگر دوران کوتاه مدیریت آقای محمد سرافراز در صدا و سیما را به دلیل حواشی وشرایط خاصی که پیش آمد و به سرانجام نرسید، استثنا، کنیم ، آقای علی عسگری اولین رییس صدا و سیما بود که ریاستش به دور دوم نکشید و تمدید نشد .
در بررسی و نگاهی کلی ،به مدیریت رییس و حرکت سازمان صدا و سیما طی پنجسال مورد بحث ،بطور اختصار میتوانیم نکات زیر را مورد توجه قرار دهیم :
-- می توان گفت طی دو دهه اخیر ریاست صدا و سیما اشراف کاملی بر بخش خبر و سیاسی رسانه نداشته است ، این اشرف در زمان آقای علی عسگری به کمترین حد خود رسید ، آقای علی عسگری در اواخر دوران ریاست آقای علی لاریجانی به صدا و سیما منتقل شد و به عنوان مشاور ریاست شروع به کار کرد . او تا قبل از ریاست ، در حوزه های فنی و آموزش مشغول فعالیت بود و سابقه کار و مدیریت در بخش های خبر و تولیدو مجموعا حوزه پیام که از حوزه های هدف ، در صدا و سیما محسوب میشوند نداشت .
-- در دوران ریاست آقای علی عسگری ،نقدها نسبت به دولت وقت به اوج رسید ومواضع سازمان تندتر از هر زمان شد . نگاه برنامه های صدا و سیما در شبکه های مختلف در اواخر دوران مذکور، نسبت به دولت به جایی رسیده بود که مجریان رسانه بدون نگرانی مستقیما هیات دولت و شخص رییس جمهور را مورد خطاب و تذکر قرار میدادند ، حتی در هفته های پایانی کار دولت دوازدهم در موردی، خانم مجری در برنامه زنده ، خطاب به دولت وقت گفت بهتر است زودتر بساطتان را جمع کنید و بروید.!
-- همه گیری کرونا در کشور ، انجام وظایف جاری و معمول همه سازمان ها و نهادها را سخت کرد ،صدا و سیما هم در شرایط جدید، مشکلاتش برای اطلاع رسانی ، تهیه گزارش و تولید برنامه ها بیشتر شد و در شرایطی قرار گرفت که به هیچ وجه آمادگی مواجهه با آن را نداشت . سازمان صدا و سیما در ماه های اول انتشار و فراگیری بیماری کرونا دچار اشتباهاتی شدولی با طولانی شدن روند در کشور ، خود را با وضع جدید وفق داد و در حد توان برای اطلاع رسانی و آموزش های عمومی تلاش کرد .
-- در هفته های اول بروز نشانه های بیماری کرونا در جامعه که بسیاری از دستگاه های ذیربط به ویژه وزارت بهداشت غافلگیر شده بود، صدا و سیما علاوه بر غافلگیری ، به اصرار هرگونه اتفاق جدیدی در کشور را تکذیب میکرد ،پخش گزارش های تصویری مصاحبه با مردم کوچه و بازار در شهر قم مبنی بر شایعه بودن ورود ویروس کرونا و بیمارشدن مردم هنوز در ذهن مخاطبان هست و بارها دست آویز منتقدان در فضای مجازی و محافل علمی شده است. در چند ماهه اول درگیر شدن مردم با این بیماری ، با وجود نیاز جامعه به برنامه های مناسب و آرامش بخش ،همچنین علیرغم توصیه مسولان کشور، صدا و سیما نتوانست کار چشمگیری در این زمینه انجام دهد ،البته در ماه های بعد ، شرایط قدری بهتر شد.
-- شروع دوره ریاست آقای علی عسگری ( سال ۱۳۹۵ ) همزمان بود با مصوبه مجلس مبنی بر ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان، صدا و سیما در این دوره کمترین تلاش را برای تحقق و اجرای به کارگیری جوان تر ها به جایگزینی بازنشستگان انجام داد و تعداد زیادی از مدیران بازنشسته برای چندین سال پیاپی به همکاری خود ادامه دادند .
-- برخورد یکسویه با منقدان و غیر همفکران داخلی و اجازه ندادن به آنها برای حضور یا انعکاس پاسخشان در دوران ریاست آقای علی عسگری ادامه و تا حدی توسعه یافت و متاسفانه در این دوران پنجساله برخورد غیر منصفانه با برخی از شخصیت ها به ویژه برخورد حذفی با یاد و نام مرحوم هاشمی رفسنجانی از تاریخ انقلاب و جنگ تحمیلی به اوج رسید .
-- کرسی های آزاد اندیشی که قبلا بارها مورد تاکید رهبری قرار گرفته بود، یا بحث شفاف سازی مورد مطالبه مردم، گرچه لفظا گاهی مطرح شد ، ولی در عمل چندان دنبال نشد و لا اقل دایره آن شامل تفکرات درون نظام نیز نشد، موضوع شفاف سازی در اداره امورسازمان سازمان صدا و سیما نیز مورد توجه قرار نگرفت .
-- بسیاری از کارمندان صدا و سیما رفتار شخصی آقای علی عسگری با همکاران خود در حوزه مختلفی کاری تا قبل از ریاست را صمیمی و نزدیک توصیف میکردند ولی او ،درمقام ریاست نتوانست انتظارات به حق کارمندان سازمان را برآورده سازد . کارمندان صدا و سیما ، به ویژه بازنشستگان سازمان از سال ها پیش نسبت به پایین بودن حقوق خود گلایه مند و معترض بوده اند . در زمان ریاست آقای علی عسگری بعد از چندین سال انتظار و تاخیر ،درصدی بر حقوق آنان افزوده شد ولی در مقام مقایسه با سازمان ها و نهادهای مختلف و عقب ماندگی های به جای مانده از قبل ناچیز بود، لذا درخواست بازنشستگان سازمان برای برقراری عدالت و احقاق حقوقشان بطور مستمر ادامه دارد.
-- از انتقادات وارد به آقای علی عسگری انتصاب و مبسوط الید گذاشتن برخی از خویشان خود در مدیریت های بالای سازمان بود ، افرادی که سابقه رادیو تلویزیونی هم نداشتند.
-- سال هاست که صدا و سیما، در کنار نیروهای مستعد و کارآمد ، از تورم و انباشت نیروهای غیر کارامد و بدنه ای فربه رنج میبرد. آقای محمد سرافراز در ابتدای ریاست خود، برنامه تعدیل و متناسب سازی نیروها را شروع کرد، اما با توقف و پایان ناگهانی مدیریت وی ،آن طرح ها ادامه نیافت .در همه سال های گذشته ، صدا و سیما به دلیل قواعد متفاوت خود، در جذب نیرو مستقیم و مستقل از دولت عمل کرده و علیرغم ممنوعیت بکارگیری و استخدام جدید طی سالهای مختلف، نیرهای جدیدی را به کار گرفته است .
---تجربه نشان داده است که هرچه چقدر مدیریت کلان صدا و سیما قوی تر و منسجم تر عمل کند ، اقدامات شخصی و اعمال سلیقه های فردی مدیران زیر مجموعه نیز کمتر فرصت بروز و ظهور پیدا میکنند . در دوره مورد بحث ، سلایق مدیران و ناپختگی برخی از آنان باعث تعطیلی تعدادی از برنامه موفق یا ممنوعیت بعضی از مجریان شاخص شد، اقداماتی که متاسفانه غالبا در مقابل خواست و سلیقه اکثر مخاطبان بود . عجیب این است که رییس صدا و سیما نیز نتوانست یا نخواست که در این موارد دخالت کند .
-- در سال های اخیر تعداد زیادتری ازشبکه های ماهواره ای فارسی زبان ، شبکه های اجتماعی و امکانات فضای مجازی بیش از قبل در دسترس کاربران و مخاطبان داخلی قرار گرفته اند ، علاوه براین پلاتفرم های مختلف با تولید برنامه های نمایشی متنوع تر، با چهارچوب هایی فراخ تر از تلویزیون ، طیف های وسیعی ازمخاطبان را جذب کرده اند ،با این تحولات ، نیاز به تنوع ، کارآمدی و برنامه ریزی های کلان و به روزتر در صدا و سیما وجودداشت که چنین اتفاقی نیافتاد و کمابیش روال قبلی ادامه یافت .البته در هر حال صدا و سیما به دلیل در اختیار داشتن انحصار پخش رادیو ، و تلویزیون در سراسر کشور همچنان رسانه پر مخاطبی است اما طی سالهای اخیر ،گذر زمان به نفع این رسانه بزرگ نبوده است .
-- در دوران مسولیت آقای علی عسگری به دلیل پیشنه فنی وی اقدامت مثبتی مانند تبدیل و انتقال سیستم فناوری قدیمی آنالوگ به دیجیتال که پایه های آن در دوران معاونت وی در حوزه توسعه و فناوری گذاشته شده بود، صورت گرفت ، همچنین راه اندازی سیستم تلوبیون در این دوره انجام شد .
-- رییس سابق صدا و سیما در جلسه تودیع خود ،تولید تعداد زیاد سریال های تلویزیونی ( بیش از ۱۷۰ )را در مدت پنجسال از دستاوردهای دوران ریاستش ذکرکرد . البته سریال های مورد اشاره در مجموع مخاطبان قابل توجهی داشته اند ، ولی دو نکته در این خصوص قابل یادآوری است ، یکی اینکه سریالی در حد و اندازه سریال امام علی ، تنهاترین سردار ، سریال مختار، روزی روزگاری و . . .در این پنجسال ساخته نشد ، دیگر اینکه در این دوره با وجود تاکیدات مستقیم مقامات و علیرغم نیاز شدید جامعه گرفتار گرانی و کرونا به برنامه های شاد به ویژه سریال های طنز ، در این زمینه اقدام درخوری نشد ، در عوض تولیدات نمایشی سیاسی ، امنیتی همانندگاندوی یک و دو ساخته شد .
البته آنچه که گفته شد صرفا رویکرد آقای علی عسگری رییس سابق صدا و سیما نبوده ، سالهاست که صدا و سیما با وجود توانایی های زیاد به لحاظ امکانات ، تجهیزات ، نیروی انسانی ، بودجه و اعتباری معادل یا بیشتر از سایر دستگاهای فرهنگی ، رسانه ای، مرجعیت خود را در زمینه های مرتبط با حوزه فغالیت تعریف شده خود از دست داده است .
با همه نکات نقدی که اشاره شد زحمات رییس و نیروهای سازمان صدا و سیما در حوزه های مختلف، طی دوران فراگیری کرونا در کشور قابل تقدیر است ، همچنی ذکر این نکته ضروری است که علاوه بر سهم ویژه رییس صدا و سیمادر چگونگی عملکرد و خط مشی این رسانه بزرگ ،بسیاری مشکلات یا انتقادات نسبت به کارکرد صدا و سیما به ساختار ، شرایط و برایند توقعات بیرونی از سازمان برمیگردد .
منتشر شده در روزنامه شرق ( ۵ آبانماه ۱۴۰۰ ) با عنوان نگاهی به دوران ریاست رییس سابق صدا و سیما
در لینک مقابل، قابل مراجعه است . https:/www.magiran.com/article/4231138
