دُرج

وب نوشت سعید فانیان

دُرج

وب نوشت سعید فانیان

رسانه ها و منافع ملی

  تمامی کشورها با هردرجه از آزادی بیان و با فرهنگ ها و شیوه های مختلف ارایه پیام  در رسانه های مختلف یک حد و چهارچوب تعیین شده برای منافع ملی خود دارند. اینکه آیا آن چهارچوب ها خوب اند یا نه ،سختگیرانه اند یا نه ،بحثی است که البته آن هم باید کارشناسان و متخصصان امنیت ملی انجام دهند .با همه این ها یک امر مشخص و قطعی است و آن حفظ منافع ملی است و منافع ملی یا National Interest در یک معنای کلی مجموعی از منافع آحاد مردم یک کشور است . منافعی که دولت ها در حوزه بین الملل به نمایندگی از ملت ها در پی تحقق و حفاظت از آن هستند.

نمی خواهیم در اینجا به بحث پیرامرن تعریف منافع ملی بپردازیم نکته مورد تاکید ما حفاظت و رعایت منافع ملی در رسانه هاست . در روزها و هفته های اخیر به انگیزه بحث در مورد مذاکرات جاری هسته ای بین ایران و کشورهای پنج باضافه یک بعضا شاهد طرح مسایل و مواردی در این خصوص در رسانه های مختلف هستیم که گاهی بنظر میرسد مباحثه کنندگان و مناظره کنندگان بیش از آن که دغدغه منافع ملی را داشته باشند صرفا در فکر از میدان به در کردن حریف هستند . بالاخره مذاکرات به پایان میرسد اما حفاظت و حراست از منافع ملی و رعایت چهارچوبها و خط قرمزهایی موضوعاتی همیشگی هستند که هر سیاستمدار ، کارشناس و تحلیگری طی سالیان فعالیت خود می بایست به رعایت آنها و حمایت از منافع ملی ،استقلال و سربلندی کشور پای بند باشد. امیدواریم هیچگاه حفظ منافع گروهی و جناحی برای هیچکدام از اهالی سیاست و رسانه اولویتی بالاتر از منافع ملی کشور نباشد و نشود . 

کم توجهی رسانه ملی به ایرانیان خارج از کشور

 در حالی که هر روز شاهد افزایش شبکه های فارسی زبان ماهواره ای با اهداف و اغراض مختلف و در بسیاری از مواردهنجار شکن در فضای جغرافیایی و رسانه ای کشور هستیم همچنین سال به سال ایرانیان و فارسی زبانان مقیم خارج از کشور در حال افزایش هستند و طبعا این روند نیاز توجه بیش از پیش رسانه ای به این قشر عظیم و در حال افزایش دارد متاسفانه  در برابر این روند صدا و سیما نه تنها برنامه ای برای توسعه حضور شبکه های فارسی زبان ماهواره ای ندارد یا لا اقل چنین برنامه ای را اعلام نکرده است بلکه شاخص ترین شبکه  ویژه ایرانیان و فارسی زبانان شبکه جهانی جام جم که تا چندی پیش با تنوع لازم و در سه کانال و پخش مجزا و مطابق با ساعات مناسب مناطق تحت پوشش برنامه پخش میکرد این روزها. مورد بی مهری و کم توجهی عجیبی قرار گرفته است . تناسب زمانی منطبق با ساعات محلی  دست خوش تغییر شده است پخش ها یکسره و تکراری شده اند و کنداکتور و چینش پخش برنامه ها بصورت هشت ساعت و سه بار تکرار تنظیم شده است .همه این دگرگونی ها به معنای کم توجهی به مخاطبانی است که سالها با برنامه های شبکه جام جم طبق زمان پخش های متناسب یا ساعات محلی در حوزه های وسیع آمریکا ، اروپا و آسیا خو گرفته بودند .
 امیدوارم مدیریت فعلی صدا و سیما همزمان با توجه به شبکه های برونمرزی و خارجی زبان که این روزها شاهد تقویت ساعات پوشش آنها بوده ایم و البته امر مثبیتی است توجه لازم به شبکه فارسی جام جم که سال ها مورد توجه و عنایت مخاطبان ایرانی و فارسی زبان قرار داشته است  معطوف مند .

مذاکرات هسته ای و رسالت رسانه ها

 مذاکرات و گفتگوهای نفس گیر ، پر تننش و طولانی در لوزان سویس بی تردید در حوزه دیپلماسی حایز رکوردهایی بود. به لحاظ برپایی جلسات پی در پی، طولانی شدن و برگزاری جلسه ای به مدت نه ساعت ، به لحاظ اهمیت موضوع ،  پیچیدگی های فنی ، فراز و فرودهای سیاسی ، ترکیب متفاوت کفتگو کنندگان ، تبعات منطقه ای و جهانی آن و بسیاری از جنبه های دیگر  و از این بابت در یادها خواهد ماند و بارها و بارها از آن یاد خواهد. در مورد اهمیت نشست لوزان و پیامدهای آن طی روزهای برگزاری نشست مطالب زیادی توسط رسانه های مختلف جهانی منعکس شد .خبر ، گفتگو ، نقد ، تحلیل ، پیش بینی و بررسی جزییات بطور لحظه در همه ریانه های مهم جهان انعکاس یافت، در این میان با توجه به همزمانی نشست ها با تعطیلات نوروزی و تعطیلی روزنامه ها در کشور خبرگزاری ها و سایت های خبری داخلی تلاش خوبی بعمل آوردند و توجه مناسبی به این رویداد بسیار مهم داشتند اما بنظر میرسید توجه و سطح پوشش شبکه های مختلف تلویزیون در داخل به اندازه اهمیت موضوع نبود . 

شاید توجه جدی تعدادی از شبکه های فارسی زبان در خارج از کشور توسط برخی به دلایل خاص سیاسی تعبیر شود که البته میتواند اینگونه باشد . هر رسانه تلاش دارد در جهت تامین اهداف بنیانگذاران و گردانندگان خود حرکت کند اما در این میان نباید وظایف حرفه ای ،مشی رسانه ای و انجام رسالت خبری رسانه ها فراموش شود . فارغ از اینکه هدف غایی یک رسانه چیست اهمیت دادن به خبرهایی که برای همه یا عده زیادی از مردم مهم است یک اصل حرفه ای و اقدام رسانه ای است . متاسفانه از این دیدگاه برخی از رسانه های فارسی زبان مثل یورونیوز فارسی و بی بی سی فارسی طی روزهای برگزاری نشست های هسته ای لحظه به لحظه خبرها را اعم از خوب یا بد ،امید آفرین یا نا امید کننده به زعم و تعبیر خودشان پوشش دادند در صورتیکه شبکه های داخلی که انتظار زیادی از آنها میرفت در این حجم و حساسیت فعالیت نداشتند . مجددا تکرار میکنم که رسانه ها به دنبال هدف تعیین شده خود هستند با این وجود کم توجهی و کم تحرکی در فضای پرجنب و جوش ، متحرک و چند رسانه ای امروز هیچ هدفی را تامین نمیکند .