بیشترین تنوع مشاغل در صداوسیما
در همه کشورها معمولا فعالیت و مشاغل رادیو تلویزیونی به لحاظ ویژگی تخصصی از تنوع زیادی برخوردار است . صدا و سیمای ایران علاوه بر همین مشابهت ها از ویژگی های دیگری نیز برخوردار است که باعث شده است تا این مجموعه در بین سازمان ها ونهادهای کشور بیشترین و متنوع ترین مشاغل را در خود جای داده است .
دربین مشاغل صدا وسیما برای مثال میتوان ازنویسنده،گوینده،بازیگر،کارگردان، خبرنگار،مترجم،پژوهشگر،تهیه کننده،فیلمنامهنویس تدوینگر،گریمور،گرافیست،دکوراتور،پویانما،عروسک گردان ،ویراستار تا پزشک ،خلبان ، باغبان ،خیاط ،بنا ، نجار و دکل بند نام برد . غیر از مشاغل اداری و مالی که در همه سازمان ها و ادارات وجود دارد مشاغل تولیدی و هنری آن کمابیش همانند وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی است .مشاغل فنی صدا و سیما نیز کمابیش مثل مشاغل وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات است .مشاغل دانشگاهی در دانشکده صدا وسما ،مرکزتحقیقات و حوزه های پژوهشی همانند مشاغل وزارت علوم تحقیقات و فنآوریی است .
بعضی از مشاغل مانند فیلمبرداری سال هاپیش با شروع استفاده از دوربین های جدیدبه تصویر برداری تیدیل شده است یا با خاتمه عصر تلکس بعنوان وسیله و امکان ارتباطی گذشته و جایگزین شدن سیستم های کامپیوتری و شبکه های اینترنتی انواع مشاغل مرتبط با کامپیوتر، مهندسی سخت افزار ، نرم افزار ،برنامه نویسی و .. . جایگزین شده است . علاوه بر ترابری و مجموعه پشتیبانی جابجایی مسافر و حمل و نقل سنگین ، از دیرباز ترابری هوایی نیز در صدا وسیما به دلیل نوع کار و احتیاج به تصویر برداری هوایی وجود داشته است . مشاغل حوزه های خبرنگاری ، تحریریه و مونیتورینگ کمابیش همانند روزنامه ها و خبرگزاری هاست ضمن اینکه صدا وسیما هم خبرگزاری دارد ( واحد مرکزی خبر ) هم روزنامه و مجله دارد (جام جم ،سروش) علاوه برهمه اینها مشاغل مربوط به پخش زنده ، پخش اخبار در ایران صرفا در صدا و سیما وجود دارد و منحصرا مربوط به این مجموعه است بر این اساس به دلیل گستردگی، تنوع کار و البته شرایط فعالیت انحصاری و بلارقیب صدا و سیما در ایران بطور قطع میتوان گفت سازمان صدا و سیما در ایران پرتنوع و تعدادترین مشاغل را در ایران داراست .
رسانه های ایران در دهه شصت
زمانی که از تحولات سال های اول انقلاب ،رویداهای سیاسی ،اجتماعی دهه اشصت ،زمان جنگ تحمیلی و اوضاع و احوال آن روز ها صحبت به میان می آید همچنین دربحث و نقد و مقایسه آنچه که در آن ایام واقع شده است با سال های بعد از آن ،همواره باید توجه داشته باشیم که در این سال ها کشور با محدودیت های متعدد و تنوع اندک رسانه ای برخوردار بود. صداوسیما به عنوان مجموعه انحصاری صوتی ،تصویری سراسری کشور تنها شامل دو شبکه تلویزیونی، شبکه یک و شبکه دو سیما و دو ،سه شبکه رادیویی بود . مجله سروش جایگزین مجله تماشا ارگان رادیوتلویزیون ملی روزگار قبل از انقلاب شده بود. البته ذکر این نکته در اینجا ضروری است که به لحاظ چهارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی انحصار پخش رادیو تلویزیونی در اختیار حاکمیت است و این موضوع در اصلاح قانون اساسی (1368 ) نیز مجددا مورد تاکید قرار گرفته است ،بدلیل نبود رسانه های دیجیتالی ، سایت های اینترنی و شبکه های ماهواره ای که در دهه بعد بر نوع و شرایط عملکرد صدا و سیما تاثیر غیر قابل انکار گذاشتند حضور بلامنازع صدا و سیما در عرصه اطلاع رسانی همچنین تهیه برنامه های تبلیغی و سرگرمی کاملا ملموس بلکه بلامنازع بود ، البته در سال های بعد نیز شرایط قانونی مشابه ادامه یافت ولی حضور شبکه های ماهواره ای رقیب خارج از کشور و سایت های خبری اینترنتی داخلی و خارجی و دسترسی به امکانات جدید ارتباطی و تولیدات رسانه ای تاثیر ی غیر قابل انکار بر روند کار صدا و سیما بویژه اخبار صدا وسیما گذاشت . مهمترین روز نامه های سراسری نیز در دهه شصت عبارت بودند از کیهان ، اطلاعات، رسالت ،جمهوری اسلامی ، ابرار و یکی دو روزنامه دیگر. مجموعه رسانه ای کشور محدوده مشخصی داشت ، البته در مقطع کوتاهی از ماه های اولیه پس از پیروزی انقلاب با انتشار انبوهی از روزنامه ها و دیگر نشریات با افکار و گرایش های مختلف مواجه بودیم ولی بزودی با توقیف یا توقف برخی ،این مجموعه به تعداد مشخص و ثابتی رسید.بمرور زمان تا حدودی برتعداد نشریات افزوده شد ،البته خیلی کم آنهم بسیار کند .
در این محدوده زمانی شبکه های ماهواره ای و جهانی هنوز فعال نشده بودند ، اینترنت در کشور مطرح نبود ،از وسایل ارتباطی چون تلفن همراه نیز خبری نبود. امکان اصلی برای مخابره خبر در خبرگزاری ها تلکس و بجز این تنها وسیله خبرنگاران تلفن های ثابت بود .در سال های 1365 ،1366فکس به عنوان یک امکان ارتباطی با مراقبت دستگاه های دولتی در اختیار رسانه ها قرار گرفت و به مرور استفاده از آن همگانی شد .
از خبرگزاریها تنها خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا ) بعنوان رسانه خبری مکتوب و خبرگزاری رسمی و دولتی فعالیت داشت ، خبرگزاری مذکور ادامه فعالیت خبرگزاری پارس قبل از انقلاب بود .سالها بعد (1378 )خبرگزاری دانشجویان (ایسنا )بعنوان اولین خبرگزاری غیر رسمی شروع بکار کرد اما در سال های مورد بحث تنها خط خبری مکتوب دیگری که به مشترکین رسمی و روزنامه ها می رسید خط مکتوب واحدمرکزی خبر بود.
واحد مرکزی خبر در واقع تنها خبرگزاری صوتی و تصویری کشور و وابسته به صدا و سیما بود که وظیفه تولید ، گرد آوری و تامین اخبار صوتی و تصویری در پهنه کشور را بر عهده داشت و در کنار آن اخبار مکتوب خود را در اختیار مشترکین قرار می داد .همین نحوه عمل واحد مرکزی خبردر سال های بعد نیز البته با حجم و وسعت بیشتری تداوم یافت . در سال های بعد امکانات خبری مستقلی برای حوزه برونمرزی صداو سیما تدارک دیده شد،با شروع بکار شبکه خبر در سال 1378، این شبکه امکانات تولید اخبار صوتی و تصویری جداگانه ای یافت و باشگاه خبرنگاران نیز با شروع بکارخود و برخورداری از خبرنگاران آزاد در مناطق مختلف کشور به تولید اخبار صوتی ،تصویری پرداخت و از محصول آن تمامی شبکه های داخلی و خارجی صدا و سیما برخوردارشدند.
تعدد و تنوع عمده رسانه ها در حقیقت پس از تحولات خرداد1376 روی داد در این دوره تنوع و تکثر رسانه ها به شکلی جدی اتفاق آفتاد البته نه فقط در حوزه و گرایش اصلاح طلبی بلکه در حوزه های مختلف فکری و صدالبته با فراز و فرودهای فراوان و تحولات شتابان
در این محدوده زمانی شبکه های ماهواره ای و جهانی هنوز فعال نشده بودند ، اینترنت در کشور مطرح نبود ،از وسایل ارتباطی چون تلفن همراه نیز خبری نبود. امکان اصلی برای مخابره خبر در خبرگزاری ها تلکس و بجز این تنها وسیله خبرنگاران تلفن های ثابت بود .در سال های 1365 ،1366فکس به عنوان یک امکان ارتباطی با مراقبت دستگاه های دولتی در اختیار رسانه ها قرار گرفت و به مرور استفاده از آن همگانی شد .
از خبرگزاریها تنها خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا ) بعنوان رسانه خبری مکتوب و خبرگزاری رسمی و دولتی فعالیت داشت ، خبرگزاری مذکور ادامه فعالیت خبرگزاری پارس قبل از انقلاب بود .سالها بعد (1378 )خبرگزاری دانشجویان (ایسنا )بعنوان اولین خبرگزاری غیر رسمی شروع بکار کرد اما در سال های مورد بحث تنها خط خبری مکتوب دیگری که به مشترکین رسمی و روزنامه ها می رسید خط مکتوب واحدمرکزی خبر بود.
واحد مرکزی خبر در واقع تنها خبرگزاری صوتی و تصویری کشور و وابسته به صدا و سیما بود که وظیفه تولید ، گرد آوری و تامین اخبار صوتی و تصویری در پهنه کشور را بر عهده داشت و در کنار آن اخبار مکتوب خود را در اختیار مشترکین قرار می داد .همین نحوه عمل واحد مرکزی خبردر سال های بعد نیز البته با حجم و وسعت بیشتری تداوم یافت . در سال های بعد امکانات خبری مستقلی برای حوزه برونمرزی صداو سیما تدارک دیده شد،با شروع بکار شبکه خبر در سال 1378، این شبکه امکانات تولید اخبار صوتی و تصویری جداگانه ای یافت و باشگاه خبرنگاران نیز با شروع بکارخود و برخورداری از خبرنگاران آزاد در مناطق مختلف کشور به تولید اخبار صوتی ،تصویری پرداخت و از محصول آن تمامی شبکه های داخلی و خارجی صدا و سیما برخوردارشدند.
تعدد و تنوع عمده رسانه ها در حقیقت پس از تحولات خرداد1376 روی داد در این دوره تنوع و تکثر رسانه ها به شکلی جدی اتفاق آفتاد البته نه فقط در حوزه و گرایش اصلاح طلبی بلکه در حوزه های مختلف فکری و صدالبته با فراز و فرودهای فراوان و تحولات شتابان
بطور طبیعی بسیاری از کارشناسان ،نویسندگان و خبرنگاران سال های اول پس از انقلاب را افرادی تشکیل می دادند که از قبل از انقلاب در این نهادها بودند و به مرور نیروهای جوان و انقلابی به این جمع افزوده شدند. در دهه دوم پس از انقلاب به مرور رشته های روابط عمومی ،ارتباطات و خبر در دانشگاه ها توسعه یافتند و همزمان با ورود امکانات جدید ارتباطی وتجهیزات رسانه ای شاهد حضور گسترده نیروهای آموزش دیده در رسانه ها بودیم با این وجود ،با توجه به ظرفیت های موجود و انتظارات عمومی ، پویایی حوزه رسانه ای کشور هنوز نتوانسته انتظارات کارشناسان و خواست مردم را بخوبی پاسخگو باشد .
مدیران خبر مراکز شهرستانها
خبرنگاران و مدیران خبر رسانه های مختلف در مراکز شهرستانه ها به نوبه خود به دلیل محدود بودن محیط خبری و معمولا دخالت افراد مسئول و مقامات محلی همچنین کمبود امکانات با سختی های فراوان روبرو هستند و این موضوع اختصاص به رسانه ای خاص ندارد اما این شرایط عمومی در دهه شصت هجری شمسی و در شرایط جنگ بویژه برای خبرنگاران شهرستانهای صدا و سیما به مراتب سخت تر بود چون از آنها انتظار تهیه و ارسال گزارش های صوتی و تصویری برای مرکز و نیز مشارکت در پوشش خبری جبهه ها با همان امکانات محدودشان بود .
با وجود همه تنگناها خبرنگاران و مدیران خبر مراکز شهرستانها در صدا و سیما به دلیل شرایط کاری و اینکه خود می بایست احاطه به کارهای تخصصی داشته باشند چون کارمندان و همکاران زیادی نداشتند از توان و تجربه خوبی برخوردار بودند چنانکه در مجموع معمولا از شرایط تجربی بهتری نسبت به همکاران خوددر تهران برخوردار بودند همچنین بدون تردید مدیران و خبرنگاران مراکز شهرستانها ی کشور به دلیل نوع کار ،ارتباط وسیع با موضوعات مختلف ، ارتباط با مسئولان بخش های مختلف و ارتباطات مردمی همواره از مطلع ترین نیروهای استان های کشور بوده و هستند.
شرایط کاری ، ارتباطات مردمی و بویژه حضور این نیرو ها در جبهه ها طی دوران دفاع مقدس داستان های زیاد و شرح احولات و قصه های ماندگاری دارد که امیدوارم با مشارکت و همراهی مدیران خبر و خبرنگاران آن مقطع مراکز شهرسنانها به انعکاس برخی از آن موارد بپردازیم.
عکس ذیل جمع مدیران و کارشناسان خبر مراکز را در سال 1370نشان میدهد این عکس توسط جناب آقای دکتر بهروز گودرزی برایم ارسال شده و در عکس ارسالی گوشه پایین سمت چپ از بین رفته است اما همه شرکت کنندگان به وضوح دیده می شوند .
ردیف بالا از راست :گودرزی،صداقت، کریمی ،_،فانیان ،فرهودی ،بن چناری،پیرمرادیان، مستوفی ،آرینخواه ، مولایی ،محبوبیان،شریفی ،شجاعی ،سبقتی ،اکبری ، ابوالفتحی ردیف پایین از راست: علامه ،_،احمدوند ،علمشاهی ،_، میربهائ .عباسی ،افشار ، _ ،صمدی ،پاسداری ،صدر ، شیخ محمدی
با وجود همه تنگناها خبرنگاران و مدیران خبر مراکز شهرستانها در صدا و سیما به دلیل شرایط کاری و اینکه خود می بایست احاطه به کارهای تخصصی داشته باشند چون کارمندان و همکاران زیادی نداشتند از توان و تجربه خوبی برخوردار بودند چنانکه در مجموع معمولا از شرایط تجربی بهتری نسبت به همکاران خوددر تهران برخوردار بودند همچنین بدون تردید مدیران و خبرنگاران مراکز شهرستانها ی کشور به دلیل نوع کار ،ارتباط وسیع با موضوعات مختلف ، ارتباط با مسئولان بخش های مختلف و ارتباطات مردمی همواره از مطلع ترین نیروهای استان های کشور بوده و هستند.
شرایط کاری ، ارتباطات مردمی و بویژه حضور این نیرو ها در جبهه ها طی دوران دفاع مقدس داستان های زیاد و شرح احولات و قصه های ماندگاری دارد که امیدوارم با مشارکت و همراهی مدیران خبر و خبرنگاران آن مقطع مراکز شهرسنانها به انعکاس برخی از آن موارد بپردازیم.
عکس ذیل جمع مدیران و کارشناسان خبر مراکز را در سال 1370نشان میدهد این عکس توسط جناب آقای دکتر بهروز گودرزی برایم ارسال شده و در عکس ارسالی گوشه پایین سمت چپ از بین رفته است اما همه شرکت کنندگان به وضوح دیده می شوند .
ردیف بالا از راست :گودرزی،صداقت، کریمی ،_،فانیان ،فرهودی ،بن چناری،پیرمرادیان، مستوفی ،آرینخواه ، مولایی ،محبوبیان،شریفی ،شجاعی ،سبقتی ،اکبری ، ابوالفتحی ردیف پایین از راست: علامه ،_،احمدوند ،علمشاهی ،_، میربهائ .عباسی ،افشار ، _ ،صمدی ،پاسداری ،صدر ، شیخ محمدی