از جملات کلیدی رییس جمهور محترم در روزهای آغازین مسولیت در جمع کارکنان رسانه ملی ، همچنین از مهمترین درخواست های آحاد جامعه بویژه جوانان توجه به شادی به عنوان یک ضرورت فرهنگی و اجتماعی است و دانستن اینکه شادی حق مردم است اما صدا و سیما چگونه می تواند در این موضوع بهتر ایقای نقش کند و از پس انجام رسالت خود براید ؟
قبل از پرداختن به نقش صدا و سیما یادآوری چند نکته لازم است ، وظیفه توجه به شادی و با نشاط کردن جامعه به سازمان های مختلف فرهنگی و اجتماعی و همه رسانه ها و امکانات ارتباطی برمیگردد ولی به دلیل ملی بودن ، جمعی و فراگیر بودن و متمرکز بودن مدیریت در امکانات عظیم رادیو تلویزیون کشور، انجام این وظیفه برای صدا و سیما هم در اولویت است هم تاثیرگذارتر است و هم برای عموم مردم قابل دسترس تر و مقرون به صرفه تر ، اما با در نظر گرفتن چهارچوب ها ، مقررات ،خط قرمزها و امکانات موجود چه فرمول ها و روش هایی می تواند تاثیرگذار و کارساز باشد .
۱ - تنظیم درست برنامه ها و چینش و کنداکتور هوشمند برای هرکدام از شبکه ها بنحوی که هر شبکه هر روز سهمی در نشاط شادابی و شادی مردم داشته باشد .
۲- تنظیم و هماهنگی کلیه شبکه ها برای رعایت این سهم در مجموعه پخش ،همانند برنامه ریزی برای مناسبت ها و هفته های خاص که برای هرکدام سهم تعیین می شود خوب است برای شادی ،فرح و نشاط جامعه نیز همانند یک مناسبت مستمر و یک ضرورت سهم در نظر گرفته شود .
۳ - کم کردن سهم شیون و زاری و نعره کشیدن و مراسم سر مزار و مرده کشانی و . . که به یک امر معمول تقریبا در اکثر سریال ها تبدیل شده است و تنظیم تناسب و رعایت تعادل میان این صحنه ها در حد ضرورت .
۴- اصرار بر گنجاندن خبرهای امیدوار کننده با نشاط و متنوع در بسته های خبر ی در کنار سایر خبرهای جنگ و کشمکش و درگیری و امثال آن
۵ - توجه بیشتر برای گزینش چهره های شاداب تر برای اجرای برنامه های فرهنگی، اجتماعی تلویزیون بخصوص برنامه های مربوط به جوانها همچنین مجریانی با لحن شاد و نشاط بیشتر برای برنامه های موثر رادیو
۶ - حذف چهره های مغموم ،گرفته و عصبی از اجراهای تلویزیونی و صداهای خسته از رادیو ، در این زمینه بالطبع نظر مردم در نظر سنجی ها و کارشناسان رسانه می تواند تعیین کننده باشد .
۷ -استفاده مناسب تر از رنگ و نور و دکوراسیون برنامه ها در همه زمان ها و نه فقط اعیاد، البته با رعایت توازن و تناسب شکل و محتوای برنامه
۸ - استفاده بیشتر از چهره های شاد جدید و تلاش برای پیدا کردن استعدادها نو از بظن جامعه و بکارگرفتن آنها
۹ -تنوع بخشی به برنامه های تعطیلات، عید ها، آخر هفته ها ، جلوگیری از پخش تکرار ی برنامه های نمایشی ، همچنین باز سازی و بازبینی برنامه های فعلی که از سالها پیش با شکل و فرمتی ثابت با یک یا دو مجری و یک یا دو میهمان ( در خیلی از موارد چهره های تکراری ) و یک خواننده بعنوان برنامه شاد اجرا میشود و صرف وقت در طراحی بهتر ،بکارگیری عوامل کارآمد تر و استفاده از شیوه های متنوع و نوتر در این گونه برنامه ها
۱۰ - بسیاری از گونه های برنامه های شاد ، انواع شوها و جنگ های تلویزیونی یا مسابقات متنوع ،هنرنمایی مردم در برنامه ها همانند دیگر کشورها هنوز تجربه نشده است میتوان روش های موفق را با عنایت به فرهنگ و سنت کشور مان پس از آزمون و تجربه اجرا و اضافه کرد.
۱۱ - استفاده از نمادهای ملی و تاریخی و نشانه های غرور ملی به اندازه و در همه زمان ها تاثیر گذار و تهییج کننده است .این موارد در حال حاضر صرفا در مقاطعی خاص مثل انتخابات توسط صدا و سیما استفاده میشود می توان این نشانه ها را همواره به تناسب استفاده کرد و بر نشاط ملی جامعه افزود .
۱۲-بطور عمده استفاده ازمیان برنامه ها و وله های شاد در تلویزیون و قطعات موسیقی شاد در رادیو و تلویزیون به ایام خاصی محدود شده است میتوان از این نشانه ها و ابتکارات طی سال استفاده کرد .البته در این زمینه طی چند سال اخیر قدم هایی برداشته شده است .
۱۴- درتلویزیون ما از برنامه های مهیج پر تحرک ، مشارکت جمعی و پرنشاط میهمانان ، مشارکت تلفنی و اینترنتی مخاطبان چندان خبری نیست در این زمینه ها نیز مثل برخی از برنامه های موجود تهیه کنندگان ذیربط می توانند از الگوهای موجود در جهان بهره بگیرند و با تطبیق با استاندارد های داخلی تنظیم و بهره برداری کنند مهم این است که چنین خواست و اهتمام جدی در مدیریت کلان رسانه ملی تبلور داشته باشد. بطور کلی برنامهه های متنوع با حضور میهمانان زیاد و مشارکت و تشویق آنان در رادیو و تلویزیون بسیار کم هستند اینگونه برنامه ها بهتر میتوانند شادی آفرین باشند .
۱۴- تعدادی از موارد فوق در برخی از زمینه ها و بعضی از اوقات در صدا و سیما نمود می یابند ولی کامل نیستند، استمرار ندارند و تولید و پخش برنامه های شاد به عنوان نیاز به یک رویه تبدیل نشده اند .
مرحوم حیدر یغمانیشابوری ، شاعر خشتمال در عصر خود پدیده ای نادر بود که با وجودنداشتن تحصیلات رسمی، شعرهای سوزناک و غزلیات زیبایش مورد توجه قرار گرفت .قبلا در همین وبلاگ خاطره ای در مورد این شاعر مردمی نقل و از او یاد کرده ام . (مهر ماه ۱۳۹۰ ،یادی از یغما شاعر خشتمال نیشابوری )عکس متعلق به تیرماه سال ۱۳۵۷ می باشد که اینجانب (آخرین نفر سمت چپ ) و چند تن از دوستان دانشجو با مرحوم یغما در محیط کار و زمین کشاورزی وی گرفته ایم در عکس یغما با پیراهن سفید دیده میشود .فرزند یغما نیز در جمع حضور دارد.
مجموعه بالاتر از بیست به معرفی عکس هایی از اهالی رسانه و فرهنگ با قدمتی بیش از بیست سال می پردازد . عکس هایی از افرادی که به نوعی در ارتباط و آشنا با آنها بوده ام .
در چند سال گذشته طنز در رسانه هاحال خوشی نداشته است .امیدواریم آینده بهتر از گذشته باشد. علیرغم همه ضوابط ،چهارچوب ها ،حساسیت ها و تحمل کم مسولین از ظرفیت های موجود نیز به خوبی استفاده نشده و نمی شود . وجود طنز فعال در حوزه های مختلف نشاندهنده فعال بودن ، جنب و جوش داشتن و البته ظرفیت داشتن جامعه است . وقتی صحبت از طنز میکنیم منظورمان تنها رسانه های مکتوب نیست گرچه این دسته ماندگارتر و در درازمدت اثرگذارترند ولی سایر رساته ها نیز حال و هوای طبیعی ،جذاب و فعالی ندارند . مگر صدا و سیما در تمامی شبکه های رادیویی و تلویزیونی خود در طول هفته چند برنامه شاخص طنز دارد ؟ این سوال را حتی اگر از مدیران ارشد صدا و سیما بکنیم برای پاسخ در کل رادیو بیش از یکی دو برنامه شاخص و برای تلویزیون یکی دو سریال آنهم اگر در حال پخش باشد قابل ذکر ندارند .بطور کلی برنامه هایی از جنس طنز ، تنوع ،تفریح و سرگرمی که بتوانند بخشی از اوقات فراغت مردم بویژه جوانان را پرکنند بسیار اندک و کم رنگ می باشند .
سایت های اینترنتی و فضای مجازی نیز با وجود برخورداری از چند رسانه ای و امکانات در حال افزایش در زمینه طنز و تفریح، رغبت زیادی در این زمینه نشان نمی دهند. سایت ها با امکانات صوتی ،تصویری و عکس ،نوشته و کاریکاتور می توانند نقش ارزنده ای داشته باشند .در نشریات مختلف نیز طنز فعال نیست . طبعا طنز پردازی و تولید طنز هم نیاز به طبع و ذوق طناز مولف و پردازنده دارد و هم تحمل و ظرفیت نقد پذیری مسولین ، چون قرار نیست طنز فقط برای خندندان مخاطب باشد. گرچه طنز بدون لبخند هم طنز نیست ، از مختصات طنز اجتماعی ارتباط آن با موضوعات سیاسی اجتماعی روز جامعه است، مواردی که برای مردم ملموس باشد و مردم بطور روزمره با آنها سرو کار داشته باشند . با این وصف می بینم که مردم خود بخشی از نیاز به تنوع ،تفریح و طنز را در قالب ایمیل های ارسالی ،پیامک هایی با مضمون طنز بصورت نثر و نظم و امثال آن جبران می کنند .مواردی از اشعار طنز نیز گاهی در لابلای نوشته ها و مطالب جدی روزنامه ها و سایت های خبری می بینیم که تلاش می کنند بهرنحو روشنی این چراغ کم سو به خاموموشی نیانجامد . با این همه نیاز جامعه جوان و با نشاط به تحرک ،پویایی ، طنز و شادمانی بسیار جدی است . باید برای رونق این امر مهم و نشاندن لبخند و تبسم همراه با تفکر و تامل تلاشی جدی صورت بگیرد و از همه ظرفیت های موجود به نحو احسن استفاده شود .هم صدا و سیما از امکانات وسیع و توانایی های انسانی موجود بهتر بهره بگیرد و هم سایر رسانه ها تا با تحرک بیشتر بر نشاط اجتماعی جامعه افزوده شود .