در شرایطی زندگی میکنم که کمابیش در یک سیکل پیوسته خبری سیر میکنیم ، همان مجموعه ای که مارشال مک لوهان در دهه ۶۰ میلادی از آن به عنوان دهکده جهانی یاد کرد، آنزمان با ورود ماهواره و امکانات مختلف آن، نشانه های پیوستگی ارتباطی در سراسر جهان نمایان شده بود ، این مسیر به مرور تکمیل و با توسعه اینترنت و فضای مجازی ، جهان ارتباطات وارد عصر جدید و متحولی شد ، عصری که هر روز شاهد نوآوری های بیشتری در ارتباطات جمعی و میان فردی ، همچنین تاثیرگذاری های فکری و فرهنگی است .
بدون تردید بخش بزرگی از نگاه ما به تحولات جهانی تحت تاثیر دریافت هایی است که از منابع دیگر ، حتی آن هایی که مورد نقد ما هستند ، دیدگاهشان را نمی پسندیم یا آنان را امین نمیدانیم ،دریافت میکنیم ،منابعی که بعضا می شناسیم و غالبا بی اطلاعیم. اصولا فلسفه کار و هدف کشورها و مراکز قدرتی که برای تاسیس و راه اندازی رسانه در شکل ها و ابعاد مختلف ، سرمایه گذاری و هزینه میکنند همین است ، این که هرکدام بخشی از اطلاعات و دریافت ها و در مجموع باور دیگران را از جهان بسازند و شکل دهند .
تقریبا همه رسانه های فعال خبری اعم از دولتی یا غیر دولتی ، خصوصی یا عمومی دارای همین ویژگی هستند . در یک بررسی کلی و نگاهی گذرا ، چندین سایت و کانال خبری داخلی رامشاهده کردم که اخبار خارجی خود را عینا از یکی ، دو کانال خبری خارجی بر می دارند بدون ذکر منبع یا به عنوان تولید خود منتشر میکنند و برای دسترس مخاطب خود به اخبار مهم خارجی اصولا به خود زحمت نمی دهند .
میتوان گفت که جز چند کشور بزرگ و با سابقه در حوزه خبر و رسانه که آنها هم در بسیاری از مسایل سیاسی و فرهنگی اشتراک نظر و اشتراک منافع ، همچنین نوعی تقسیم منافع دارند ، سایر کشورها برای اطلاع از اخبار تخولات در گوشه و کنار جهان نیازمند و مشترک بنگاه های خبری گروه اول هستند ، البته امکان قابل دسترس فضای مجازی در جهان این وابستگی را تا حدی کمتر کرده است ، اما منتفی و مرتفع نشده ، اتفاقا حضور ، فعالیت و تولید محتوای چند کشور و قدرت ذکر شده در فضای مجازی نیز بیشتر و قدرتمندتر است .
با این همه نباید فکر کنیم به میزان زیادی در تولید و انتقال اخبار در سطح منطقه یا جهان پیشرو هستیم.
ارتش اسراییل که سالیان درازی توسط تبلیغات غربی ، پرقدرت ، شجاع و شکست ناپذیر توصیف می شد و تا کنون چندین بار در جنگ با کشورهای عرب محدوده سرزمین های اشغالی پیروز شده است ، اینک حدود ۴۰ روز است که درگیر و در بند مقاومت رزمنده هایی از یک بخش محاصره شده توسط این رژیم طی سالهای طولانی است . محدوده غزه با حدود ۳۶۵ کیلومتر کیلومتر مربع مساحت و با جمعیتی حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت علاوه بر سرکوبهای مستمر گذشته ، طی روزهای گذشته مورد بدترین تهاجم و علنی ترین نسل کشی و بی رحمی نظامیان اسراییلی بوده است .
رژیم اسراییل قبل از جریان طوفان الاقصی و حرکت رزمندگان حماس نیز بدون وقفه مشغول سرکوب و کشتار جوانان این منطقه بود ، ولی با حرکت انتقام جویانه تعدادی از نیروهای حماس و شروع حملات سهمگین هوایی ، توپخانه ای ، بالاخره حرکت نیروهای زمینی با وجود قطع آب ، برق ، سوخت و هرگونه انرژی ، حتی بمباران و انهدام پنل های خورشیدی ، زدن بیمارستان ها ، سرکوب آوارگان و کوبیدن محل استقرار آوارگان و . . . باز هم موفق به از بین بردن مقاومت و اتمام آنچه را که هدف حملات همه جانبه خود اعلام کرده بود نشد .
در حالیکه گذرگاه رفح ، تنها راه ارتباطی محدوده غزه به خارج و از طریق; کشور مصر را بسته است و از هر ابزاری برای از بین بردن مردم استفاده کرده است . دولت قدرتمند آمریکا از روز اول تهاجم اسراییل امکانات نظامی کمکی برای نیروهای اسراییلی فرستاد و همچنان کمک ها ادامه دارد . آمریکا نیز به دفعالت با رای وتوی خود با هرگونه آتش بس در شرایط تهاجمات غیر انسانی موجود تمام قد از جریان صهیونیستی حاکم بر سرزمین های اشغالی فلسطین دفاع کرد ، کشورهای همسایه و مجموعه کشورهای اسلامی حاضر در نشست کنفرانس سران اسلامی در ریاض پایتخت عربستان سعودی نیز کمکی به حماس، مقاومت یا مردم تحت ستم نکردند و بازدارندگی موثری برای صهیونیست ها نداشتند ،با همه این احوال اینکه نیرویی همانند نظامیان اسراییل با حمایت قدرتی چون آمریکا در برابر نیروی محدود و در بند مردمان غزه نتوانسته اند تا بحال و طی چهل روز گذشته به اهدافشان دست پیدا کنند ،در شرایطی که اقدامات آنان مورد حمایت های رسمی و علنی بزرگترین رسانه های جهان ، رسانه های تحت مالکیت آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دارند، این یعنی شکست دشمن و سربلندی مقاومت
در سالهای ۱۳۹۳و ۱۳۹۴ ، سالهای اولیه استقرار دولت یازدهم هم وضع هوای پایتخت و بیشر کلان شهرهای کشور خوب نبود. در آن شرایط شبکه خبر سیما چندین بار طی روزهای مختلف در عناوین خبر ها و خبر اول بخش مشروح خبر آلودگی و نامناسب بودن وضع هوای پایتخت را اعلام کرد . همانزمان برخی از کارشناسان معتقد بودند که این توجه بیشتر از اینکه تخصصی و از روی دلسوزی و برای بهبودی وضع غیر مطلوب هوا باشد بیشتر برای نقد عملکرد دولت وقت اعمال میشود، البته چون موضوع هوا که همه مردم به آن نیاز داشته و دارند و برای سلامتی لازم و مهم است به عنوان یک امر انتخابی و ترجیحی میتوانست جزو خبرهای اولویت دار قرار گیرد و در ادامه پیرامون مسولیت ها ، اقدامات و ضرورت ها بررسی شود تا توجه مردم و مسولین به آن جلب شود .
در خبرهای امروز برخی رسانه ها ( ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۲ ) گزارشی در مورد وضع هوای تهران و میزان هوای آلوده و نیز هوای پاک آن مورد بررسی قرار گرفته است . در گزارش خبرگزاری خبرآنلاین آمده است که در ده ۱۰ سال اخیر تهران تنها ۱۵۰ روز پاک داشته است و مجموعا بیش از نه و نیم سال هوا ناسالم و آلوده بوده است .؟!
طبق نمودار در سال ۱۳۹۳ میزان روزهای آلوده ۱۱۶ روز و سال ۱۳۹۴ روزهای آلوده ۱۱۱ روز بوده است ، در عین حال روند ناسالم هوا افزایش یافته است و میزان روزهای ناسالم سال ۱۳۴۰۱ به ۱۷۰ روز رسیده است .!
در عین حال تیتر و عنوان خبری از ناسالمی هوای تهران و بسیاری از شهرهای دیگر در سرلوحه خبرها قرار نمیگیرد که میتوان مثلا به حساب سلیقه سردبیر گذاشت ( ؟ ! )ولی موضوع نا ایمن بودن سلامت هوایی که مردم استنشاق میکنند ، آلودگی هوا که موجب تنگی نفس و انواع و اقسام بیماری ها و افزایش درد و بیماری بسیاری از مردم گرفتار میشود . دلایل روند افزایش آلودگی ها ، وظایف و مسولیت های دستگاه ها و ارگان های دست اندکار ، چگونگی رفع مشکلات مدیریتی ، جبران کمبودها و پیگری ها متعدد دیگر ، آیتم ها و سوژه هایی هستند که خبر میتواند و بنابر تعهد رسانه ای و وجهه همگانی و فراگیر لازم است مطرح کند ، به بحث بگذارد و چگونگی پیگیری و اجرای دستورالعمل ها را در برنامه های مختلف دنبال کند . موضوع هوا آنقدر برای همه مردم در هر طیف و طبقه مهم و حیاتی است که همواره ارزش خبری دارد .