این روزها شاهد جنب و جوش عظیمی در بعد تبلیفات انتخاباتی ، گفتکوها، مناظره ها و اطلاع رسانی های متعدد و متنوع در باره انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران هستیم . سهم فضای مجازی در این انتخابات بسیار است و می توان گفت هر دوره ای این سهم نسبت به دوره قبل بیشتر میشود .در یک نگاه کلی به عملکرد رسانه های کشور طی یکماه اخیر یعنی روزهای اوج فعالیت رسانه ها در باره انتخابات چند مورد قابل مشاهده و چند نکته قابل بیان است .
--- حجم بالایی از انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری بر عهده انواع رسانه هاست این سهم بنظر میرسد نسبت به گذشته در حال افزایش است .
---سهم رسانه ملی در ( حجم ) پخش و انعکاس دیدگاه کاندیداها البته به روش خودسهم قابل توجهی بوده است .بنحوی که برخی از کاندیداهای فرعی نیازی به تبلیغات شهری و بیلبرد و تراکت و . . . ندیدند و به هرشکلی در برابر سوال مجری مطالب مورد نظر خود را ارایه دادند نه الزاما پاسخ سوالات را
--- گرچه مناظره ها نقش و سهم خوبی در بیان دیدگاه نامزدها داشته است ولی این به هیچ وجه نشاندهنده کارآمدی و تخصص متفاوت صدا و سیما در موضوع مناظره نیست ، نقش رسانه در مناظره زمانی جدی و تعیین کننده است که مجری سوالات مشابه و واحدی از کاندیداها بپرسد و کاندیداها در برابر سوالات واحد پاسخ خودشان را بدهند تا تفاوتها مشخص شود همچنین از کاندیداها سوال های مستقیم و واقعی مردم را بپرسند و تا مجری پاسخ لازم را دریافت نکرده بحث را رها نکند ، روشی که به هیچ وجه با حرکت و برنامه ریزی صدا و سیما همخوانی و مشابهت نداشت .
--- بیشترین سهم اطلاع رسانی و داده های انتشار یافته توسط رسانه ها بویژه خبرگزاریها و گروه های تلگرامی و دیگر حوزه های فضای مجازی صرف تخریب و ضد تبلیغ و علیه رقیب انتخاباتی شده است تا توضیح و تبیین برنامه های کاندیدای مورد نظر ، از حجم اینگونه مطالب اینگونه بر می آید که در این دور انتخابات میزان تبلیغات منفی و مخالف از دوره های قبل بیشتر بوده است . شاید بنظر اید که این حجم بیشتر در فضای مجازی گسترش یافته است ولی باید گفت سایر رسانه ها علی الخصوص خبرگزاریها در این دوره برحجم افشاگریها و تخریب کاندیدای مقابل یا رقیب افزوده اند.
در روزهای نزدیک به برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری در کشورقرار داریم و هرچه به روز انتخابات نزدیک میشویم طبعا با شور و حرارت خبری بیشتری در رسانه ها مواحه خواهیم بود. بیش از یک دهه است که پرداختن به حاشیه در رسانه های جمعی و فراگیر نیز به یک رویه برای جلب مخاطب تبدیل شده است . حداقل در کشور ما بنابر منطق فکری ، عقیده و آرمان ها و اخلاق عمومی قبل از این پرداختن به حاشیه در رسانه های رسمی چندان پذیرفته نبود و معمولا حاشیه پردازی ها و حاشیه سازی ها در نشریات به اصطلاح زرد صورت میگرفت ، مشکل اینگونه رسانه ها آنجاست که توجه زیاد به حاشیه بجای اصل یا هو و جنجال آفرینی و بعضا برای خوش نمک شدن ماجرا افزودن چاشنی دروغ یا لا اقل غلو چندان با خلق و خو و رویه گذشته جامعه ما همخوانی ندارد و بی صداقتی در اینگونه رفتارها زود برملا و رسانه ذیربط زود رسوا میشوند و به این ترتیب اعتماد مخاطب و در نتیجه اعتبار خود را از دست میدهند .
معمولا اوج دروغ گویی ها ، تهمت زنی ها و به اصطلاح کوک کردن مضامین منفی برای از میدان به در کردن رقیب در مقطع انتخابات صورت میگیرد .
دقت کردن در تعداد تکذیبیه های خبرگزاریها توسط نهادها و شخصیت های مختلف یا عذرخواهی آنها از روی ناچاری و انتشار تکذیبیه ها طبق قانون و در مدتی مشخص مثلا یک ماه منتهی به روز انتخابات و مقایسه رسانه های مختلف با هم از این بعد تا حد زیادی میتواند رسا یا نا رسا، حرفه ای یا غیر حرفه ای بودن و نارس بودن برخی رسانه ها را ازطریق این مقایسه و بررسی تشخیص داد البته بعنوان یک رویکرد و در یک مقطع خاص
روز پنجشنبه ۳۰ دیماه ۱۳۹۵ زمانی که حادثه آتش سوزی و بدنبال آن فرو ریزی ساختمان تجاری قدیمی و معروف پلاسکو فرو ریخت روزنامه های صبح ( شامل اکثریت روزنامه ها ) منتشر شده بودند ،بنابراین شبکه های مختلف صدا و سیما میدان دار پخش و انتشار لحظه ای خبرهای این واقعه شدند . البته سایت های خبری و خبرکزاریها نیز با استقرار تیم های خبری خود در محل حادثه تلاش زیادی برای انعکاس خبرها بعمل آوردند .
در این میان شبکه خبر از اول تا آخر ، ساعت ها برنامه زنده ، گزارش های متنوع ، گفتگو با کارشناسان و . . . از موضوع و غالبا ازمحل ساختمان فرو ریخته پلاسکو پخش کرد نه بیست و چهار یا چهل و هشت ساعت
نکته قابل بحث این است که با همه بزرگی فاجعه فرو ریزی ساختمان پلاسکو و شهادت تعدادی از آتشنشان و کسبه محل آیا لازم است بصورت مستقیم ساعت ها طی روزهای زیاد و تمام وقت بصورت مدالیوم و قاب کوچک کنار صفحه پخش شبکه، صحنه چند دستگاه ماشین در حال کار و آواربرداری نشان داده شود . اصولا در این حجم مستقیم رفتن صحنه آواربدون ارایه تمامی ابعاد کار و تحولات چه فایده ای میتواند داشته باشد .و ایا اصولا لازم است این شیوه اطلاع رسانی که ناخودآگاه بیشتر مدیران و مسولان ذیربط و در بسیاری از موارد بی ربط با حادثه در یک رقابت برای حضور در صحنه و احتمالا بهره برداریهای سیاسی مانور حضور بدهند تا از قافله عقب نیافتند و همه پخش شوند . جالب توجه این است که برخی از این مسولان می بایست نسبت به رخداد پیش امده پاسخگو باشند و نه بازدید کننده ، اما پخش مستمر این امکان را برای مانور فراهم نموده است
از آنچه گفته شد اگر بگذریم ، فرض بگیریم خدای نکرده در همین اوضاع و احوال در گوشه ای دیگر از شهر نظیر این حادثه باز هم پیش بیاید ، فرضی که با گزارش هایی که این روزها از میزان ساختمانهای فرسوده و در معرض خطر داده میشود چندان در ان مناقشه ای نیست . آیا در اینصورت باید دو گوشه تصویر در حال پخش دو تصویر آوار برداری برای یک هفته یا بیشتر نشان داده شود و در اینصورت اینگونه عمل کرد پخش خبر، یعنی انجام بهینه اطلاع رسانی ؟