با وجود جنبه های مشترک سه واژه معانی آنها عینا مطابق نیست ولی مجموعا طبق مقررات و چهارچوب های موجود می توان از صدا و سیما انتظار داشت که طبق معنای این سه واژه فعالیت ،تولید و پوشش داشته باشد .
در سالهای اخیر صدا و سیما پوشش جغرافیایی و تنوع موضوعی خوبی پیدا کرده است ،شبکه ها پر تعداد شده اند ، پوشش ایام مناسبتی گسترده شده است تقریبا هرسال بر تعدادشهرهایی که در لیست پوشش تصویری عزاداری محرم قرار میگیرند و حتی بصورت زنده عزاداری های مردم آن مناطق مخابره میشود افزوده میشود به همین دلیل در چند سال اخیر نمایندگان مردم شهرستان های ذیربط از مدیریت صدا وسیما تشکر کرده اند. این روند آنچنانکه نشان داده میشود روبه گسترش است . علاوه بر این شبکه هایی چون شما و به تازگی نسیم حضور مردم را در مناطق مختلف کشور با لهجه و فضای مختلف به تصویر میکشند .
با همه آنچه گفته شد باز هم از صدا و سیما انتظار میرود که پوشش بیشتر، متنوع تر و حضوری پر رنگ تر در گوشه و کنار کشور داشته باشد. شاید اگر رادیو تلویزیون یک مجموعه انحصاری ، و با یک مدیریت متمرکز نبود چنین انتظاری هم مطرح نمیشد و گفته میشد که وجود رقابت بین شبکه ها موجب پوشش بهتر و بیشتر خواهد شد . اما با شرایط موجود درخواست ها متوجه مدیریت متمرکز میشود . امیدواریم با تعدد و تکثر شبکه ها پوشش گسترده تر و متنوع تری از موضوعات ،شهرها و اقوام مختلف کشور را در صدا و سیما شاهد باشیم . بعنوان یک مخاطب همیشه منتظر حضور تصویری مردم و دیدنی های شهرها و مناطقی چون شهر ماکو در آذربایجان غربی، فارسان ( چهار محال و بختیاری ) ، سپیدان ( اردکان فارس ) ،برازجان در استان بوشهر، فریمان (خراسان رضوی ) شهر جاسک ( هرمزگان ) بوده ام چون این مناطق را از نزدیک ندیده و گزارشی از آنها تماشا نکرده ام .حتما شما هم جاهای دیگری مد نظر دارید که هیچوقت ندیده اید و خیلی کم مطرح شده اند . البته پوششی بیش ازخبر زلزله یا برخی حوادث و سوانح منظور است .مناطق مورد مثال و مناطق متعددی امثال آنها شاید در مواردی مطرح شده اند ولی هیچ وقت خوب دیده نشده اند. امیدوارم این مناطق و نظیر آنها در گوشه گوشه کشورمان بیشتر در رسانه ملی ،عمومی و سراسری مطرح شوند .
از زمان انتشار اولین روزنامه در ایران که به تقلید نام فرنگی آن ( newspaper ) عینا کاغذ اخبار خوانده شدحدود ۱۸۰ سال میگذرد و در این مدت جامعه ایران نیز به تبع تحولات جهانی و تغییرات اجتماعی ،سیاسی و فرهنگی داخلی تحولات زیادی را پشت سرگذاشته است . روزنامه ها در گذر ایام تاثیرات غیر قابل کتمانی بر تحولات ملی کشورها و فضای بین المللی داشته اند. ماندگاری این رسانه و پویایی همواره آن طی زمان شانی در خور به آن داده است اما تحولات سریع تکنولوژی ارتباطی اینک مسیری متفاوت را برای این رسانه رقم زده است دیگر کمتر کسی برای دریافت خبر منتظر روزنامه می ماند امری که تا دو دهه پیش چنین نبود . می شد به خبرهایی دست یافت که قبل از آن نخوانده و نشنیده بودیم .
سالهاست که به مدد توانایی های تکنولوژیک ،توسعه فضای مجازی و مسابقه خبری میان رسانه های الکترونیک داخلی و خارجی ، رادیو تلویزیون ها اقدام به پوشش خبرها طی بیست و چهار ساعت شبانه روزکرده اند . این اتفاق در کشورمان نیز طی سالهای ۱۳۷۰ و ۱۳۷۱ در صدا و سیما رخداد ، ابتدا شبکه های موجود رادیو و تلویزیون ساعاتی از زمان پخش خود را به انتشار اخبار به فاصله های نیم ساعت ( درساعات بامدادی و از شبکه یک سیما ) و پانزده دقیقه ( رادیو پیام ) اختصاص دادند و بعد از آن شبکه های مستقل خبری تاسیس شدند که در نوع خود اقدامی بزرگ و تاثیرگذار بشمار میروند . با همه آنچه که گفته شد وبسایت ها و فضاهای مجازی با توسعه فعالیت و حضور لحظه ای در مسیر خبر رسانی از صدا و سیما نیز سبقت گرفتند بنحوی که در بسیاری از موارد از شبکه های خبری رادیو تلویزیون جلوترند و گاهی این شبکه ها با بهره جویی از اخبار و اطلاعات یا پیش خبر وبسایت های خبری به تهیه و تکمیل اخبار خود می پردازند . در این اوضاع و احوال بدیهی است که روزنامه ها می بایست طرحی نو دراندازند از آخرین تکنولوژی های ارتباطی روز برای نو بودن و سریع بودن بهره بگیرند و گذشته از این تلاش ها رویکرد تخصصی خود را به سمت تهیه گزارش های ماندگار ، مصاحبه های خواندنی و تحلیل مسایل روز بیش از پیش سوق دهند . در این میا ن ما حتی شاهد تعطیلی برخی روزنامه های بین المللی و پرتیراژ در جهان نیز بوده ایم و البته همزمان شاهد افزایش روزنامه های الکترونیک هستیم. در کشورمان برخی از روزنامه ها سعی دارند تا از ویژگی ها ممتاز روزنامه و حوصله مخاطبان آن بهتر استفاده کنند تحلیل ها و گزارش های بیشتری ارایه دهند، عکس های خبری بیشتر و بهتری انتخاب و منعکس کنند ، از طرح ها ، کاریکاتورها و صفحه بندی های چشم نواز و متنوع بهره بگیرند و بر زیبایی و ماندگاری خود بیافزایند، راهی که اگر سایر روزنامه ها نیز برنگزینند از قافله عقب و از چشم مخاطبان سنتی خود خواهند افتاد .
در بین رسانه ها بدون شک تلویزیون طی دهه های اخیر بیشترین تاثیر سیاسی تبلیغی و تهییج احساسات مردمی را داشته است . خیلی ها سرآغاز بهره برداری سیاسی و تاثیر تبلیغات سیاسی را از دوران کاندیداتوری جان اف کندی سی و پنجمین رییس جمهور آمریکا ( ۱۹۶۱-۱۹۶۳ ) میدانند که توانست در مبارزات انتخاباتی از آن با موفقیت بهره برداری کند .اما تاثیر تلویزیون در سیاست خارجی کشورهای مختلف نیز نمود زیادی داشته است ، زمانی که تصویر صحنه هایی از نسل کشی صرب ها در بوسنی و هرزه گوین و مظلومیت بوسنیایی ها به نمایش گذاشته شد بر عواطف و احساسات مردم و تصمیم گیری قدرت های جهان تاثیر گذاشت . با وجود پخش هر روزه صحنه هایی از سرکوب مردم فلسطین توسط سربازان رژیم اسراییل از شبکه های داخلی کشورمان هنوز پخش تصویر شکستن دست یک جوان فلسطینی توسط دو سرباز اسراییلی در سرزمین های اشغالی که در سالهای آخر دهه شصت شمسی از خبر شبکه های داخلی پخش شد از یاد بینندگان آنروزها نرفته است ، این صحنه بخوبی قصاوت صهیونیست ها را به تصویر می کشید و بینندگان را به شدت تحت تاثیر قرار داد .
پس از تحولات و بحرانهایی که در اوایل دهه ۱۹۹۰ در سومالی ، عراق و برخی دیگر از مناطق بروز کرد پوشش خبرهای این بحرانها توسط شبکه سی ان ان باعث برانگیخته شدن واکنش های بشر دوستانه مخاطبان این شبکه در سراسر جهان و نیز مقام های حکومتی شد، برخی از کارشناسان در غرب از این پدیده با اصطلاح : عامل تاثیر سی ان ان CNN factor effect یاد میکنند البته این تاثیر صرفا پیامد کارکرد سی ان ان نیست همزمان شبکه های دیگری چون فاکس نیوز و شبکه الجزیره فعالیت داشت و در محدوده همین سالها (۱۹۹۱) بی بی سی نیز فعالیت خود را آغاز کرد . از این ها گذشته کارکرد شبکه های تلویزیونی آمریکایی سی ان ان و فاکس نیوز و شبکه انگلیسی بی بی سی بعنوان پایه های تبلیغات سیاسی و پروپاگاندای حکومتی برای پیشبرد اهداف جهانی خود نیاز به توضیح ندارد همچنین این روزها تاثیر تصویر در فضای مجازی و از طریق اینترنت نیز در سیاست به همان خاصیت و توانی که در تلویزیون هست کمابیش دست یافته است و هر روز گسترده تر میشود . البته بحث تاثیر تلویزیون بر سیاست و سیاست بر تلویزیون مبحثی وسیع با استنادات فراوان است که امیدوارم در آینده نیز بتوانیم به ابعاد مختلف این موضوع بپردازیم .