دکتر محمد علی اسلامی ندوشن در سن ۹۷ سالگی و در دیار غربت درگذشت . چندی پیش مطلبی در مورد آخرین وضعیت استاد خوانده بودم که ایشان قبل از اپیدمی کرونا به همراه همسرشان ، دکتر شیرین بیانی برای سر زدن به فرزندشان رهسپار کانادا شده بودند و به دلیل شرایط جسمی از طرفی و همه گیری کرونا از طرف دیگر ، پزشکان سفر برای ایشان مناسب نداستند . برای همین هم صفحه اینستاگرام دکتر اسلامی ندوشن با اعلام فوت ، توضیح داد که جسد استاد اسلامی ندوشن به صورت موقت در تورنتو امانت سپرده میشود تا در فرصت مقتضی به ایران جهت خاکسپاری ارسال گردد .در همین متن به نقل از اسلامی ندوشن در مورد مرگ آمده است :
فکر نمیکنم بتوان از مرگ به عنوان یک عامل غافلگیر کننده یاد کرد ، مرگ طبیعی ترین امر است . ممکن است به تدریج بیاید و یا ناگهانی ، گاهی گوارا و گاهی ناگوار ، البته وقتی مرگ می آید شخص به آن آگاهی ندارد که عافلگیر شود یا نشود . من نیز به مرگ فکر میکنم چون مرگ وابسته به زندگی است و جزو زندگی ، بنابراین مهمترین واقعه به شمار میرود . ، ،
جمله استاد یادآور شعر سهراب سپهری است که :
و نترسیم از مرگ ، مرگ پایان کبوتر نیست. .
به نظرم میرسد با وجود قریب به یک قرن عمر استاد اسلامی ندوشن ، آنچنانکه می بایست ، آثار و آفکار ایشان مورد شناخت جوانان و تحصیلکردگان امروز کشور قرار نگرفته است ، امیدوارم آثار ماندگار استاد که سراسر فرهنگ ، ادب و عشق به ایران و ایرانی است بیش از گذشته مورد توجه آحاد مردم قرار گیرد .
در بین یادداشت ها و یادکردها فراوان طی دو ، سه روز گذشته تعبیری خواندم که به نظرم تعبیر جالب و کاملی در مورد ایشان است، تعبیری که استاد اسلامی ندوشن را شخصیت و روشنفکری ، روشن بین ، خردمندی معتدل ، دنیا دیده و کتاب خوانده توصیف کرده است که مسولیت شناس و فارغ از وسوسه آوازه گری و خودنمایی ، سازنده و مصلح برای تدوین آثارش که تماما بر مدار ایران ، فرهنگ و اعتدال بوده تلاش کرده است .
دکتر احمد تمیم داری استاد محترم زبان و ادبیات فارسی تعبیر مناسبی در مورد استاد اسلامی ندوشن به کار برده است . : استادی که تا دم مرگ پای ایران ماند .
انشاالله در مطلبی دیگر از آثار استاد ، علاقه وافزش به زادگاه و ایران دوستی همیشگی او که در آثار ، تالیفات و تعلقاتش مشخص است و فداکاری های شریک و همراهش در زندگی ، سرکار خالنم دکتر شیرین بیانی ،بیشتر خواهم نوشت .
امسال از بهترین مطالبی که در مورد شهادت ( امام علی ) بهره بردم ، متن ها و کلیپ هایی بود که برخی در فضای مجازی به اشتراک گذاشته بودند .
یکی کلیپی حاوی بخشی از سخنرانی مرحوم دکتر شریعتی بود . مرحوم شریعتی حدود ۴۵ سال پیش در توصیف شخصیت علی ( ع ) گفته است . :
علی به عنوان یک من علی وار یک روح در چند بعداست ، خداوند سخن منبر ، خداوند پرستش در محراب ،خداوند کار در زمین ، خداوند پیکار در صحنه ،خداوند وفا در کنار محمد ( ص ) ،خداوند مسولیت در جامعه ،خداوند قلم در نهج البلاعه ،خداوند پارسایی در زندگی ، خداوند دانش در اسلام ، خداوند انقلاب در زمان ، خداوند عدل در حکومت ، خداوند پدری و انسان پروری در خانه و بنده خدا در همه جا ، در همه وقت
و بخشی از سخنرانی امام موسی صدر در سال ۱۳۵۰ خطاب به مردم
ای علی دوست ، ای کسی که به خاطر علی روی زمین می نشینی، ، ای کسی که برای علی چراغ روشن میکنی و جمع میشوی و صبر میکنی ، ای کسی که برای علی اشک میریزی ،ای کسیکه دلت شاد میشود با منقبت علی ،بشنو و بترس و بلرز ، علی را امروز اگر دنیا بخواهد بشناسد ، چه جوری میشناسد . ؟
دو راه را در دنیای امروز هست که کسی علی را بشناسد ، یک راه از راه تاریخ ، که میره کتاب ها را می بیند ، علی را از راه تاریخ میشناسد ، یک راه دیگر هم هست برای شناختن امروز ، این است که میگه، خوب میرویم از طریق پیروانش میشناسیم ، فرضا یکی که میخواهد علی را بشناسد ، میاید در جامعه ما ، میخواد پیروان علی ، مامومین علی ، دنباله روهای علی ، شیعیان علی را بشناسه ، چه می بینه ، آیا علم می بینه ، آیا تقوا می بینه ؟آیا علاقه به مسیری می بینه که در علی می دید .ایا علاقه به خدمت مردم می بینه که در علی می دید ؟ آیا شجاعت و صراحتی می بیند که در علی می دید . ؟ چه جوری میخوای علی را بشناسد درسته ما ننگ به دامان علی بنشونیم ؟، درسته ما بی سواد باشیم ، کثیف باشیم ، بد اخلاق باشیم در معامله غش داشته باشیم درسته جامعه مون از همه جامعه ها عقب تر باشد
گردش زمان و تحویل سال و تحول احوال را ما ایرانیان بنا بر رویه پیشینیان خود معمولا به فال نیک میگیریم و از دیرباز سعی داشته ایم که این تغییرات را برای خودمان ، مردمانمان و کشورمان خوش یمن ببینیم ، انشالله که چنین باشد و چنین بشود .
امسال علاوه بر تغییرات معمول تقویمی در ابتدای سال، شاهد استقرار کامل دولت سیزدهم با شعارهای امیدوارکننده برای رفع مشکلات مردم و وعدهای پر و پیمان خود طی انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری نیز هستیم ، شعارهایی که بسیاری از مردم به ویژه غالب کارشناسان و مطلعین از ضعف های موجود درساختار و سیستم مدیریتی کشور نسبت به تحقق آن ها چندان خوش بین نیستند ،با این همه، مردم ما همچون مسافران یک کشتی در حال حرکت هستند که به دلیل موقعیت و شرایط موجودلاجرم از سرنوشت مشابهی برخوردارند ، لذا آرزو میکنیم که دولت نیز در تحقق شعارها و وعده های خود موفق باشند .
نکته قابل یادآوری این است که مردم دیگر عادت کرده اند منتظرتحقق کامل شعارهای انتخاباتی که در شور و حالی غیر معمول شعاری و تبلیغاتی ارایه شده نباشند ولی از کمتر از آن هم نمی توانند بگذرند و کوتاه بیایند ، مثلا امیدوارند و انتظار دارند که تورم از آنچه که در زمان تحویل دولت قبل بوده بیشتر نشود، که البته در حال حاضربا گذشت حدود ۸ ماه از کار دولت همین هم محقق نشده است، یعنی همچنان اسب سرکش تورم چتار نعل می تازد . انتظار این است که لفاظی ها و شعارهای بی ثمر و دهان پر کن ولی غیر قابل اجرا توسط ارکان دولت داده نشود، در ابتدای کار این رویه چون گذشته ها با شدت ادامه داشت ولی قدری با واکنش به موقع مردم و ابراز حساسیت به صحبت های به قول قدیمی ها صد من یک غاز ، قدری تخفیف یافت ، البته تلاش دولت در نشان دادن حساسیت نسبت به مشکلات و شفافیت بیشتر در کارها تا حدی ملموس است ، انشاالله که این رویه بصورت یک حرکت جمعی و مستمر ادامه یابد .
انتظار دیگری که مردم در شرایط فعلی از حاکمیت به ویژه قوه مجریه دارند ، درک شرایط موجود در صحنه بین الملل و افزایش کشورهای دوست یا لا اقل توسعه روابط و کاستن از کشورهای مخالف در روابط خارجی است .
باید بپذیریم که جهان امروز و تحولات جاری آن با آنچه چهار یا پنجسال پیش بود بسیار متفاوت شده ،در این وضعیت . خوب است شخصیت های کارآمد ، دیپلمات های کاربلد و رویه های جدیدی برای تعامل با جهان به کار گرفته شوند.
امیدواریم ، سال جدید و مطلع قرن جدید برای همه ایرانیان در سرتاسر جهان خوش یمن و مبارک باشد . انشاالله