فرصتی دست داد تا طی یکی دو ماه گذشته چند کتابی را که مدتها مد نظر داشتم مطالعه کنم . واقعیت این است که به دلیل مشغله زیاد ، حجم بالای کتابها و ده ها دلیل و بهانه دیگر چند کتاب انتخاب شده از مدتها پیش را مطالعه نکرده بودم و حالا از این بابت که بالاخره بهانه رفع شد و کتابها مرور شدند خوشحالم ، با این حال یادم آمد که در گذشته و در سخت ترین و پر مشغله ترین زمانها نیز هر وقت تصمیم برای مطالعه داشتم لابلای همه گرفتاریها و به هرشکل مطالعه صورت میگرفت لذا بنظرم آمد که چند نکته را در باب توجه و ترویج مطالعه یادآوری کنم :
۱-همیشه بهانه برای مطالعه نکردن وجود دارد ، باید به دنبال انگیزه ها و محرک های مطالعه برای خود و اطرافیانمان باشیم .
۲-- حس بعد از مطالعه و تمام کردن و به پایان رساندن یک کتاب ، پژوهش و کار تحقیقی همیشه حس خوبی است ، سعی کنیم آن حس را برای خود یاداوری کنیم و برای دیگرانی که میخواهیم مطالعه کنند توضیح دهیم ،می تواند آثار مثبتی داشته باشد .
۳--هر وقت یک کتابی را در موضوعی خاص مطالعه میکنیم این نکته برای ما روشن میشود که چقدر در این موضوع کم اطلاع بوده ایم و چقدر با این مطالعه به دانش ما در آن موضوع افزوده شده است لذا این شرایط و وضعیت در مورد سایر موضوعات هم صادق است یعنی تازه بعد از خواندن و مطالعه کتاب در آن موضوع به عمق نا دانسته هایمان که بسیار هم هستند می بریم .
۴-- همواره نام تعدادی کتاب مطلوب و مفیدی راکه مورد مطالعه مان قرارگرفته است در نظر داشته باشیم تا در شرایط مناسب به دیگران پیشنهاد بدهیم .
۵--همراه داشتن کتاب یا متن و مقالعه برای مطالعه کار خوبی است چون با همه شلوغی ها در هنگام ایاب و زهاب گاهی امکان نشستن در ایستگاه اتوبوس یا روی صندلی های اتوبوس یا قطار پیش می اید و امکان مطالعه فراهم میشود میتوانیم از همان زمان ها استفاده کنیم .
۶-- دیدن فیلم و سریال و امثال آن خوب است بویژه بعد تفریحی و سرگرمی آن ها زیاد است اما یادمان باشد که هیچکدام از آنها جای مطالعه کتاب را نمیگیرد و آن عمق را ندارند.
۷-- کماکان کتاب بهترین هدیه و در نوع خود کالایی فرهنگی و ارزشمند است . تقدیم کتاب به دوستان و آشنایان در مواقع و مناسبت های مختلف میتواند در ترویج کتابخوانی تاثیر داشته باشد .
تظاهر به همه چیز دانی ما ایرانیان عادت عجیب بسیاری از ما است . ما کمتر میتوانیم اقرار به ندانستن و آشنا نبودن با موضوعی یا کار و روشی که مورد سوال دیگری است داشته باشیم ، نکته ای که دقیقا خلاف رویه معمول در غالب کشورهای توسعه یافته بویژه غربی هاست . شاید در برابر ایرادات و انتقاداتی که همواره در گفته ها و نوشته ها میشود، ذکر این حسن دیگران و عیب خود بد نباشد . باور اینکه خیلی چیزها را نمیدانیم اگر در خردسالی به فرزندانمان آموزش دهیم علاوه بر جلوگیری از یک روحیه غلط و کاذب ، سبب میشود تلاش و تقلا برای رسیدن به پاسخ ،مجهولات و نادانسته ها بیشتر شود . البته علاوه بر عادت فرهنگی که کمابیش در همه قشرها وجود دارد، باید بپذیریم که سهم رسانه ها در کم توجهی به این معظل و حتی دامن زدن و ترویج آن در عمل بسیار زیاد است .
بارها شاهد بوده ایم که تلویزیون از میهمانان دعوت شده به برنامه که بیشتر از هنرمندان و ورزشکاران هستند در کنار چند پرسش مرتبط با دانش و تحربه آنان ،ده ها سوال از مقولات سیاسی ، جتماعی ، بعضا علمی و . .نیزبعمل آورده است و غالب میهنانان هم غالبا از پاسخ به موضوعات غیر تخصصی امتناع نکرده اند .
یادم است که در سال 1376 همکارانمان دردفتر نمایندگی صدا و سیما در لندن رفته بودنذ به سراغ محققی بنام جان کوپر که تسلط کافی به زبان فارسی داشت و در حوزه تخصصی فلسفه و عرفان کار کرده بود. هرچه آن دوستان خواسته بودند که او به دو سه سوال کلی در مورد زبان فارسی که این محقق انگلیسی برآن مسلط بود پاسخ بگوید. گفته بود من فارسی را بری درک بهتر فلسفه و عرفان و آشنایی با نگاه علمای شیعه به این موضوعات فرا گرفته ام. حوزه تخصصی من فلسفه و عرفان است .هر سوالی در این حوزه دارید آماده پاسخگویی هستم. اما در ارتباط با زبان فارسی معذورم، چون حوزه تحصصی من نیست .
ای کاش ما هم به چنین شجاعتی برسیم . همه راحع به همه چیز نظر ندهیم و نیز برنظر خود اصرار نورزیم .
بدون تردید طرح مکرر دعواها و جنجال های سیاسی در رسانه ها میتواند مخل آرامش و مضر برای فرهنگ و اخلاق عمومی جامعه باشد .چیزی که متاسفانه خیلی وقت است در پیشانی رسانه های مختلف ما قرار گرفته است .
گاهی برخی از خیرخواهان جامعه و آزاد اندیشان و متفکران نسبت به آثار منفی استمرار این ادبیات در فضای عمومی جامعه هشدار میدهند، ولی گاه همین هشدارها نیز نقد سیاسی و جناحی میشوند .قطعا عده کسانیکه به دنبال آسایش جامعه و آرامش روح و روان مردم هستند بسیار زیاد است اما جلوه حضور این افراد همواره کمتر است به دلایلی چند :
برخی با وجود اعتقاد به تلاش برای آرامش بخشی جامعه ، حال و حوصله شنیدن نقد و رد نظر درست خود را ندارند لذا تا حد ممکن وارد این ماجرا نمیشوند .
تعداد کمی برای حاکمیت اخلاق در جامعه و پرهیز از بد اخلاقی ها و سر و صداهای بی مایه عملا وارد گود میشوندکه همین صدای کم نیز اغلب توسط اکثررسانه ها نادیده گرفته میشوند .
همانند رسانه های جنجال آفرین در جامعه غرب، تعداد زیادی از رسانه های کشور ما نیز برای فروش بیشتر یا جلب مخاطب زیادتر به همین هیاهو ها دامن میزنند، غاقل از اینکه در جوامع توسعه یافته نوعی تقسیم کار نانوشته شکل گرفته است . در برابر تعدادی نشریه و رسانه زرد، رسانه های پرقدرت و امکانات فراوانی برای اهتمام مردم به منافع عمومی ، رعایت مصالح جامعه و توجه به تعهد عمومی برای رفع معظلات جامعه و تشویق و توزیع شادی های عمومی فعال هستند .
نقش رسانه های عمومی بویژه رسانه ملی در آرامش بخشی ، شادی آفرینی،تحکیم وحدت و جلوگیری از تقسیم بندی و انشقاق در جامعه بسیار مهم است البته اگر نسبت به آنها اهتمام لازم را داشته باشد .