دُرج

وب نوشت سعید فانیان

دُرج

وب نوشت سعید فانیان

تحول در خبر سیما؟ !!

 رییس جدید صدا و سیما دربدو انتساب و شروع  مسولیت خود  از تحول در اداره و کارکرد صدا و سیما گفت  و تاکید کرد که صدا و سیما باید به هویت و جایگاه اصلی خود ( نزدیک به این مضمون ) بازگردد و تریبون  همه جامعه باشد .

 تا کنون و با گذشت حدود ده  ماه از شروع مدیریت جدید ، در برنامه های تولیدی در ساختارها و شکل های تولیدی  مختلف اتفاق قابل توجهی نیافتاده است که بتوان آنرا تحول و حتی تغییر دانست. ، البته  این نکته قابل قبول است که پروژه های تولیدی زمان بر است ، با این وجود باید گفت حتی اگر برای آماده شدن  زمینه ها و عوامل لازم برای  تولید ده ماه لازم بوده  بعد از این بهانه دیگری برای مخاطبان پذیرفته نیست

 معمولا در پخش اخبار سریعتر میتوان  تغییر نگاه و سیاست پخش را اعمال کرد . در چند مورد هم تغییراتی دیده شد ولی حجم بسیار وسیع خبرهای داخلی و خارجی همچنان به روال و سیاق سابق تنظیم و پخش میشوند .

 تحول؟ !!

 هفدهم خرداد خبر بخش نیمروزی سیما را میدیدم ، گزارشی از مراسم تشییع و بدرقه مرحوم حجت الاسلام دعایی  توسط گارکنان موسسه اطلاعات و دوستداران آقای دعایی  پخش شد .چون خوشبختانه به یمن  حضور تعدادی از خبرنگاران رسانه های مختلف و برخورداری شرکت کنندگان ازتلفن همراه و انعکاس خبرها و گزارش های تصویری در گروه های اجتماعی از طریق فضای مجازی در جریان حضور طیف های مخلف سیاسی به ویژه شخصیت های سیاسی از جناح های مختلف ، دولتمردان دولت های مختلف گذشته و شخصیت های فرهنگی مستقل قرار گرفته بودم ، گزارش تصویری خبر سیما  را به دقت نگاه کردم ، برایم عجیب بود انگار گزارش تصویری از مراسم دیگری است ، چون در گزارش هایی که پخش شد ، تقریبا هیچکدام از چهره های یاد شده دیده نشدند، در عوض خبرنگار با کسانی مصاحبه کرد که یا ربطی به مرحوم دعایی نداشتند و یا درست در نقطه مقابل تفکر و مرام او قرار داشتند .!!؟

واقعا این تبعیض در انعکاس خبر یک شخصیت رسانه ای ، سیاسی فرهنگی با قدمت و تجربه حضوری در معادلات فرهنگی و سیاسی کشور ، همراه و نزدیک به بیت امام خمینی ، نماینده  امام و رهبری با سابقه بیش از ۴۰ سال سرپرستی موسسه بزرگ اطلاعات  . . . مخاطب حق دارد بپرسد با شخصیتی چنین رفتاری میشود با سایرین چگونه است .؟

بی اعتمادی مخاطب ، بی اعتباری رسانه

 گاهی برخی از مسولان سیاسی یا  شخصیت های روحانی در جایگاه های حاکمیتی مثل نماز جمعه حین سخنرانی نکات و بعضا ادعاها یا نصایحی را مطرح میکنند که نسبت به مسایل اجرایی ، فنی و معیشتی و معضلات جاری،تخصصی نیست . با توجه به شرایط جامعه ، مشکلات اقتصادی ، تورم  افسار گسیخته و جوانب دیگری که زندگی روز مره را برای اقشار پایین و متوسط جامعه سخت کرده است ، در مجموع نگفتن این گونه نکات هم برای گوینده و هم مخاطب بهتر است ، با این وجود نپذیرفتن یا بی توجهی مردم ،به این قبیل صحبت ها خساراتی همانند اظهارات حوزه های تخصصی به بار نمیآورد، در عین حال ، آن ها زمینه و راهی برای توجیه  و فرا افکنی دارند که مثلا اطلاع نداشتیم . نظر شخصی ما بود و از این قبیل توجیهات که هر روز کمابیش شاهدش  هستیم .البته هر رای و نظر غیر تخصصی آن هم  در جایگاه حکومتی ، در ارتباط با هرآنچه که مرتبط با زندگی مردم  زیان و خسارت متناسب با آن به همراه دارد .

 اما وقتی پای رسانه و مجموعه های تخصصی و موظف در حوزه خبر و اطلاع رسانی و آگاه سازی جامعه به میان میاید ، توجیهات به هیچ وجه کارساز و از جانب مخاطبان پذیرفته نیست، منظور اینکه  خسارت رسانه ها حتی از زیان دسته اول بیشتر است .. متاسفانه در این روزها به جای اینکه شاهد افزایش توجه  رسانه های رسمی ، دولتی و حاکمیتی به  صحت  خبر و صداقت خبرنگاران یا خبر سازان باشیم . شاهد اشتباهات ، بعضا بی صداقتی ها و گاهی با کمال تاسف ،دروغ ها و کلک های نخ نما توسط رسانه ها بوده ایم  . به نحوی که  اشتباهات یابی  صداقتی ها بر مردم ثابت شده است ، مواردی که هرکدام به تنهایی برای بی اعتماد سازی مخاطبان رسانه کفایت میکند .

 تنها در همین چند روز اخیر ، شاهد انعکاس گزارش خبری بودیم که ظی آن ادعا شده شهردار یکی از مناطق شهرداری تهران به دلیل فعالیت زیاد و اصرار بر رعایت حقوق مردم ، توسط مخالفان و اراذل مورد ضرب و شتم قرار گرفته است ، به فاصله اندکی پزشکی قانونی  طی گزارشی آثار ضرب و شتم موجود را در اثر خود زنی و صحنه سازی تشخیص داد .

گزارشی از سیما پخش شد که طی آن خبرگار با سه خانم خانه دار در مورد دریافت یارانه و افزایش قدرت خریدشان صحبت میکرد ، بعدا گفته شد یکی از خانم ها  نقش بازی کرده و صداقت در بیان و معرفی جایگاه خود نداشته است .

 در جریان آوار بردازی و کمک نیروهای مختلف در حادثه ریزش ساختمان متروپل آبادان ، در روز سوم حادثه گزارشی تصویری پخش شد که طی آن خبرنگار سیما با فردی که ادعا میکرد پس از ۳۰ ساعت زیر آوار بیرون کشیده و نجات یافته بود گفتگو  میکرد ، اما پس مشخص شدن و غیرواقعی تشخیص دادن ادعا و گفتگو و اعتراف فرد نجات یافته معلوم شد که او جزو افراد زیر آوار مانده  از ابتدای حادثه نبوده، از نیروهای مردمی بوده  و دو سه ساعت قبل از آن دچار سانحه شده و پس از یکی دو ساعت با تلاش نیروهای امدادی نجات یافته است . خوشبختانه این فرد شخصا موضوع را تصحیح و صحبت و ادعای قبلی خود را تکدیب کرد.

تکرار بی صداقتی آن هم توسط رسانه های موظف و متخصص جای تعجب دارد .گرچه این نوع بی دقتی یا بی صداقتی از هیچکس پسندیده  نیست ، از رسانه که می بایست خود اطلاع دهنده ، افشا کننده و آگاه سازنده جامعه باشد بسیار بسیارنکوهیده تر است و هر اقدامی نسنجیده ،ضربه ای کاری است برپیکر نه چندان محکم رسانه های موجود است .

سیما بر سیاق سابق

 در دوران  دولت های سابق گاهی بنابر شناختی که از روند حرکت و خط مشی صدا و سیما داشتم و البته کمابیش مخاطبان رسانه و کارشناسان فن با این رویه کاملا آشنا هستند . از نقد یک سویه اقدامات یا سیاست های دولت وقت بدون حضور نماینده آنها یا رعایت انصاف و تعادل در گفتار و نقد موضوع انتقاد میکردم ، در عین حال میگفتم اگر این رویه یعنی نقد بی محابا و به اصطلاح شجاعانه و به تعبیری بی رحمانه اساس رویه صدا سیما باشد مشروط بر این که در همه دوران ها و در قبال همه دولت ها ادامه پیدا کند قابل هضم و  پذیرش خواهد بود ، ولی همانطور که پیش بینی می شد با وجود تغییر در مدیریت کلان این رسانه ،خط مشی سنتی صدا و سیما یعنی حمایت همه جانبه و بدون نقد از همفکران و هم جناحی ها به عبارتی خودی ها ادامه یافت ، حمایتی صد درصد و بدون اجازه به رقیب ، مخالف ، کارشناس مستقل برای نقد و طرح نظر

در دوران آقای احمدی نژاد تلویزیون بدون بحث با حضور کارشناسان منتقد از طرح و برنامه هدفمندی و برقراری یارانه ها و به عبارت دقیق تر آزادسازی قیمت ها جانانه و یکجانبه دفاع کرد تا حدی که رییس وقت مجلس از به بحث و بررسی نگذاشتن موضوع در رسانه قبل از طرح و تصویب در مجلس انتقاد کرد ،پس از آن به سرعت برنامه هدفمندی در مجلس تصویب و به قانون تبدیل شد و قانون هم که در ابتدای راه نقد نمیشود. ! ! ؟

در فضای موجود نیز دولت سیزدهم کار خود را بدون آماده سازی اذهان عمومی بنابه تعریف خودشان با جراحی اقتصادی شروع کرد، رسانه صدا و سیما نیز تمام هم و غم خود را بر دفاع ، تقویت  مسیر اجرای برنامه دولت و تبلغ تبعات مثبت میان مدت این اقدام گذاشت بدون اینکه حتی به یک نظر متفاوت ، مخالف و مستقل اجازه بحث و نقد داده شود ، عجیب است که این مسیر  ناموفق با همه تغییرات مدیریتی و جوان سازی مدیریت هاتکرار شد  ، بنابراین تغییر را در کجا باید دید ، آیا بازسازی اعتماد مخاطب  فقط با نشان دادن چهره های جدید مدیریتی حاصل میشود .؟ به راستی مدیریت راهبردی صدا و سیما کجاست ، چرا باوجود تغییر مدیدیت ها ،در روی همان پاشنه می چرخد و شیوه همان شیوه قبلی است ،باید پرسید تحول مورد ادعا ! بازسازی اعتماد مخاطب ! جوان سازی و سرحال کردن مدیدیت ها حاصلش کدام است .