آقای روحانی و تیم همراه او به هیچ وجه در ابتدای کار وضعیت فعلی را پیش بینی نمیکردند ، با اینکه تقریبا همه وزیران دولت یازدهم و اکثرا وزیران دولت دوازدهم افراد باتجربه و شناخت کافی از اوضاع و احوال جاری کشور بودند ولی هیچگاه پیش یینی وضع موجود فعلی در بعد اقتصادی نمیکردند ،
-با همه فراز و فرود ها و با توجه به اینکه دولت دهم ( دولت دوم آقای احمدی نژاد )در یکسال ، یکسال و نیم پایانی خود دچار مشکلات متعدد از جمله تحریم های خارجی بویژه صدور و فروش نفت کشور یعنی شاهرگ حیات اقتصادی شده بود ، دولت یازدهم( دولت اول آقای روحانی ) توانست با در پیش گرفتن سیاست مذاکره ، گفتگو و تعامل با جهان و تصویب برجام در داخل و توافلق در خارج به ثباتی در بعد اقتصاد و جلب توجه کشورهای خارجی به موقعیت و اهمیت ایران ، تحرک در جلب توریسم و جذب سرمایه گذاری ، چهار ساله دولت یازدهم رابا آرامش نسبی ، بخوبی و رضایت نسبی مردم طی کند .
اما با شروع چهارسال دوم روحانی اتفاقات مهمی افتاد که به هیچوجه در معادلات و محاسبات دولت پیش بینی نشده بود از جمله :
-- خروج یک جانبه ترامپ ،رییس جمهور آمریکا از توافق برجام ، برجامی که هزاران ساعت وقت دست اندرکاران و عوامل دیپلماسی ، برنامه ریزی ، حتی امنیتی و سیاسی کشور را معطوف خود ساخته بود ، این اقدام آمریکا شوک بزرگی بر پیکر دولت روحانی وارد کرد. شوکی که برای این مجموعه غیرقابل باور بود ، بویژه که دولت های دیگر بویژه کشورهای اروپایی نیز علیرغم قول و قرارهای قبلی نتوانستند یا نخواستند در مقابل این عهد شکنی کارموثری انجام دهند ، حتی گاهی سنگ اندازی هم کردند .
بعضی برنامه ریزی های غلط اقتصادی و تصمیمات دولتهای قبل بویژه دولت های نهم ودهم آثار خود را در این زمان نشان داد. بدترین و منفی ترین آنها ، ورشکستگی و بدهی ده ها بانکی بود که بطور مصنوعی ظاهرشان حفظ شده بود ، دولت های یازدهم و دوازدهم برای بازگردندان سرمایه های مردم مجبورشدند که بدهی آنها را بپردازند و از جیب مردم و خزانه عمومی، کسری دارایی آنها را بپردازند .در نتیجه این اقدام یک فشار تورمی برای مردم حاصل شد ، اقدامی که دولت با بی میلی تمام و در نتیجه تصمیم کلی نظام انجام داد .
--تداوم مخالفت های رقبا در طول دولت های یازدهم و دوازدهم در بسیاری از جنبه ها حالت عملی به خود گرفت و بر دشواری ها افزود و دولت را از این لحاظ نیز درگیر و گرفتار کرد.شاید در همه دولت های گذشته این حرکات و اقدامات بوده اما این بار این اقدامات وسیع تر و در زمانی سخت تر صورت گرفته و میگیرد.
---تداوم و افزایش تحریم ها بویژه فشار بر جلوگیری فروش نفت باعث افزایش غیرقابل باور دلار و در نتیجه ایجاد ابر تورم در کشور شده است .
- -- انتشار ویروس کوید ۱۹ و گسترش غیر قابل پیش بینی بیماری کرونا در ایران و جهان نیز بر همه فعالیت ها سایه افکند .بسیاری از فعالیت هاکند ، بعضا متوقف شدند هزینه های فراوانی با خود آوردند .
-- با وجود موارد ذکر شده قبل نباید سهم مستقیم دولت را در برخی از مشکلات نادیده بگیریم ، مواردی که با هر دلیل برهان ،شرح و تفسیر قصور دولت در آن مشخص است ، مثل تاخیر در معرفی وزیر صمت ، دفاع ضعیف از کاندیدای اول وزارت ، تاخیر در معرفی کاندیدای بعدی، و ماه ها خالی گذاشتن پست وزارتخانه عظیم و موثر در زندگی مردم که عملا از سه وزارتخانه مرتبط با کالاها و نیازهای روزمره مردم سرو کار دارد.حتما دولت برای خود توجیه و توضصیحاتی دارد ولی هرچه بوده باید به هرشکل آنها را رفع و رجوع میکرد .
-- باوجود مشکل کرونا انتظار مردم این است که هرکدام از وزیران حضور میدانی بیشتر و ملموس تری در میان مردم و صحنه های مختلفی داشته باشند، از مجموع وزارتخانه سه ، چهار وزارتخانه حضور و نمایش فعالی دارند ، نمایش حضور سایر وزارتخانه ها و سازمان ها مناسب نیست .
این روزها بنابر مناسبت روز، موضوع رخداد کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ و ساقط کردن دولت قانونی دکترمحمد مصدق با برنامه ریزی و مشارکت دستگاه های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس و میدانداری تیمسار فضل الله زاهدی در رسانه ها مطرح است .عجیب است که این واقعه روشن و معاصر که هنوز عده ای از کهنسالان شاهد آن ماجرا در میان ما هستند ولی روایت ها بنابر گرایش های سیاسی افراد متفاوت است ، کمابیش امریکایی بودن کودتا در اسناد و تحلیل ها مشابه و مشترک ولی در میزان سهم قصور شخصیت های موثر وقت از جمله شخص مصدق ، اطرافیان او و ایت الله کاشانی دیدگاه های بسیار متفاوت است . خیلی ها باورشان این است که اگر میانه آقای کاشانی و مصدق به هم نخورده بود و این دو شخصیت موثر از هم جدا نمی شدند ، کودتا امکان موفقیت نداشت چون در آن دوران طرفداران شاه قوی نبودند ، به همین دلیل شاه از کشور فرار کرد چون امیدوار به کمک مردم نبود ، عده ای هم باور یا به عبارتی خوش باوری آقای مصدق را نسبت به آمریکا و حمایتی که از آن قدرت توقع داشت ، دلیل اصلی موفق شدن کودتاچیان میدانند و در کنایه ای به دولت و یادآوری به سایرین این بعد را بصورت تنبه و هشدار مطرح میکنند . آنچه که در این دو سه روز بویژه در صدا و سیما خلا و کمبود آن احساس میشد ، تشکیل یک نشست و میزگرد با حضور نمایندگانی از طیق های مختلف و تشریح شرایط آنروزگار ، بررسی عقاید و رفتار جناح ها و سیاسیون وقت ، سهم هرکدام و احسایی درس وعبرت های این واقعه تاریخی برای نسل فعلی و نسل های آینده است.
مجلس جدید ( مجلس یازدهم )در حالی تشکیل شد که طی انتخابات آن کمترین مشارکت مردمی نسبت به دوره های قبل صورت گرفت ، این عدم استقبال بدلایل مختلفی بود و کارشناسان مواردی چون تایید نشدن گرایش های متنوع سیاسی توسط اعضای شورای نگهبان ، بی انگیزه شدن بخشی از مردم ، دلسردی اصلاح طلبان ، کم اعتبار شدن مجلس در دوره های قبلی و امثال آن را دلایل کمی استقبال و مشارکت مردم در تشکیل مجلس جدید برمی شمارند .هرچه بود و هرچه شد ،مجلس طبق قانون و عرف موجود تشکیل شد ولی قدری کم رونق تر از قبل و البته به لحاظ سیاسی یکدست تر و همگن تر
در این زمان و طی چند هفته ای که از شروع کار مجلس گذشت ، نمایندگان مجلس، وزیران مختلف را برای ارایه گزارش به صحن علنی دعوت و به گزارش حوزه تخصصی آنها گوش فرا دادند و در جریان آخرین وضعیت کشور قرار گرفتند. نمایندگان حین گزارش برخی از وزیران سولات و بعضا،انتقادات و اعتراضاتی کردند که غالبا نشان از یک تحول فکری و حضورنگاهی تازه و راه گشا در صحنه سیاسی کشور نبود ، در چند مورد بویژه طی سخنرانی و ارایه گزارش آقای ظریف وزیر امورخارجه کار به توهین و هتاکی هم رسید . اینکه نماینده ای به هر دلیل بویژه گرایش سیاسی متفاوت یا مخالفت با راه و رسم قبلی از وزیر انتقاد کند امر قابل قبولی است اما هتاکی ، توهین ، هیاهو ومزاحمت برای سخنران ، نیازی به نماینده شدن ندارد, اموری است که از دست هر آدم آموزش ندیده و مجلس ندیده ای هم برمیآید. در جریان رای گیری برای تایید اعتبارنامه نمایندگان نیز مجاس یک حرکت عجیب و جدید انجام دادند ،اعتبار نامه یکی از منتخبین پس از فشارها ، تبلیغات و بررسی های چند باره تایید نشد .انچه که در عمل دیده شد حرکاتی بود که یا شباهتی به مجالس قبلی نداشت . فردی ، صلاحیتش توسط منابع چهارگانه و شورای نگهبان تایید ، شد ، در صحنه علنی مورد اعتراض چند نفر قرار گرفت در شعبه مربوط و سپس کمسیون تحقیق بررسی شد ، کمسیون با اکثریت نماینده را تایید کرد ، دوباره سوال شد ، تایید کردندو بلاخره آنقدر داستان کش پیدا کرد تا با فاصله ای نسبتا ناچیز بین موافقان و مخالفان، رای به عدم صلاحیت او دادند ،حتی اگر این رفت و برگشت ها و تکرار بررسی ها همه و همه در مسیر قانونی صورت گرفته باشد . افشاگری ها ، مخالفت ها ، حمله ها و هجوم به شخصیت نماینده مذکور در فضای مجازی و برخی رسانه های رسمی بیشتر یک حرکت ضد اخلاقی بود تا شفاف سازی ، منظور اینکه اگر مشکل از صلاحیت است منابع و تعیین صلاحیت مشخص هستند ، اگر قرار بود همانند دوسه نماینده مورد اعتراض قرارگرفته دیگر به نتیجه کمسیون تحقیق اکتفا شود، طبعا کار تایید همانجا تمام شده بود . به هر روی اکثریت عددی نمایندگان در پایان رای به عدم صلاحیت دادند ، اما هیاهوهای یکسویه و تخریب شخصیت در فضای بیرون از مجلس هیچ جایگاه قانونی ، یا محل توجیه اخلاقی ندارد .از نمایندگان پیگیر این رد اعتبارنامه انتظار میرفت که فارغ از دیدگاهی شخصی یا جناحی تحت هر شرایطی با حرکات ضد اخلاقی برخورد و مقابله می کردند.در همین مورد اظهار نظرها و نقدهای متعددی مبنی بر بدعت گذاری در آغاز کار مجلس ابراز شد که از آن میان اظهارات آقای دکتر مسعود پزشکیان نایب رییس مجلس دهم قابل توجه بود . او اینگونه برخورد را غیر عادلانه ، بی سابقه و برخوردهای صورت گرفته در فضای رسانه ای را دور از اخلاق خوانده بود .
مصاحبه ای خواندم از یک خبرگزاری رسمی کشور با تعدادی از نمایندگان عضو کمیسیون تازه تشکلیل شده فرهنگی ، با کمال تاسف بیشتر این نمایندگان از حضور در کمیسیون فرهنگی راضی نبودند و بعضا گفته بودند که چون ظرفیت در کمیسیون های مورد نظرشان تکمیل بوده ناچارا به کمیسیون فرهنگی که داوطلب زیادی نداشته پیوسته اند ، از این بدتر و نا امید کننده تر پاسخ چند تن از نمایندگان مذکور راجع به کتاب خوانی و مطالعه آنها بود پاسخ هایی که حکایت از دوری آنها از فضای مطالعاتی ، کتاب خوانی است . در دو سه هفته اول کار مجلس نیز بعضی پیشنهادات توسط برخی از نمایندگان منعکس و منتشر شد که بعضا عجیب و غریب بود مثلا یکی پیشنهاد داده بود که ختم قرآن بگیرند یا امثال آن که اینها را لازم نیست فردی نماینده باشد تا طرح بدهد و پیشنهاد کند .
البته تعدادی از نمایندگان در ادوار قبل هم بوده اند ، تعدادی نیز از سیاستمداران و مجریان و کارگزاران حکومت در حوزه های مختلف بوده اند، امیدمیرود با توجه به اینکه مجلس شورای اسلامی هنوز در ابتدای راه خود است ، برنامه ریزی ها و راه کارهایی ارایه دهد که تحول آفرین و حلال مشکلات فعلی کشور همچنین آبرو بخش برای کشور و ملت ما باشد . طبعا راه کارها می بایست انجام شدنی ، صحیح و تداوم یابنده باشند . امیدواریم موفق شوند و برای کشور راه کار ها و سیاست های ماندگاری تدوین کنند و حمایت کنند تا محیطی آزاد برای نقد و پروش افکار و حفظ کرامت همه هموطنان فراهم آید.