دُرج

وب نوشت سعید فانیان

دُرج

وب نوشت سعید فانیان

رییس جمهور و رسانه ها

رئیس جمهور بلحاظ اینکه بالاترین مقام اجرایی کشور و بطور کلی دومین مقام کشور بلحاظ جایگاه  پس از مقام معظم رهبری است ، امکانات و نقشی که در حمایت و هدایت رسانه ها میتواند داشته باشد نقشی اساسی در روند رشد و توسعه یا توقف ، تغادل یا افراط گری رسانه ها ایفا میکند. رئیس جمهور بجز امکانات صدا و سیما که آنهم  در آن سهم پخش و امکان مناسب بهره برداری خبری و تولیدی دارد رسانه ها و امکانات متعدد و متنوع دولتی در اختیار دارد همچنین از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش اصلی در سیاستگزاری و حمایت و هدایت رسانه ها را بر عهده دارد .

با همه آنچه که بر شمردیم و امکانات و توانایی های دیگری که در اختیار رئیس جمهور و کابینه اوست بیش از همه رویه ، بینش و مشی شخص رئیس جمهور و وزیران و دیگر اعضای دولت در نشان دادن تحمل در برابر سلیقه های مختلف ، نقد و بررسی کار دولت و تعامل با ارباب رسانه در شکل گیری رسانه موثر ،آزاداندیش و مدافع منافع ملی کشور نقش دارد .

 انجام  مصاحبه های زنده و رو در روی شخص رئیس جمهور و مسئولان دیگر و پاسخ گویی بی واسطه به خبرنگاران و ارباب رسانه می تواند موثر و ساز نده باشد. دستچین نشدن مصاحبه گران و  انتخابی نبودن سوالات و اعتبار دادن به رسانه ها بعنوان امین مردم و نمایندگان فکری و فرهنگی نیز جریان ساز است. توانایی رسانه در بعد ملی زمانی بروز پیدا می کند که توسط صاحبان قدرت تحمل شود و امکان نقد و بررسی  از سوی کارشناسان و نقادان وجود داشته باشد داشته باشد.

 مشی مدارا ، احترام به آرا دیگران و توجه به دیدگاه های کارشناسی همچنین حمایت رییس جمهور و کارگزاران وی از رسانه ها در جهت منافع مردم می تواند نقش مهمی در توسعه و پیشرفت کشور داشته باشد . بررسی عملکرد دولت های هفتم و هشتم (اصلاح طلبان ) و دولت های نهم و دهم (اصولگریان ) شور و نشاط رسانه و مقایسه میزان توجه و اعتماد مردم به رسانه ها در دو دوره مذکور می تواند برای آینده مفید باشد. تغییر نگاه به رسانه در دولت ها حتی به طور مستقیم بر نوع عملکرد و مشی صدا و سیما بعنوان رسانه ملی که زیر نظر دولت نیست تاثیرگذار و جهت دهنده است.

 

آزمون بزرگ رسانه ملی

 انتخابات بدون تردید پر نشاط ترین و فراگیرترین اقدام سیاسی یک جامعه است ، در ایران عمر بهره گیری حرفه ای از رسانه ها چندان طولانی نیست گرچه تنوع و تکامل رسانه ها به مرور افزایش می یابد و بهره برداری کاندیدا ها اخزاب ، شخصیت های سیاسی و جریان های سیاسی ، فکری و صنفی نیز در حال توسعه است و با وجود برخی کمبودها باید انصاف داد که رسانه های مکتوب همچنین دیجیتالی  در حال افزایش فعالیت در این زمینه اند با وجود همه این واقعیات حایگاه و توانمندی صدا و سیما در فراگیری و کمیت و کیفیت تاثیرگذاری بر مخاطب به خاطر نوع رسانه و امکان انعکاس فعالیت ها ، دیدگاه ها و مناظره های رادیو تلویزیونی همچنان قابل مقایسه با سایر رسانه ها نیست .این اهمیت وقتی بیشتر میشود که تمرکز مدیریت و انحصار صدا و سیما را نیز در نظر بگیریم امری که باعث شده است تا در حوزه فعالیت های سیاسی و تبلیغاتی این رسانه تا حد زیادی بدون رقیب باشد .البته با توزیع امکانات اینترنتی و توسعه فعالیت ها در فضای مجازی و نیز تکثیر رسانه های رقیب خارجی اعم از شبکه های تلویزیونی و رادیویی و سایت های خبری فارسی قلمرو صدا وسیما محدودتر و خاصیت انحصار کمرنگ تر میشود امری که می بایست همواره مد نظر مدیران و برنامه ریزان صدا و سیما باشد.

 با در نظر گرفتن جایگاه ، اهمیت و میزان توقع جامعه از بی طرفی و معتدل و منصفانه عملکردن  صدا و سیما ،حساسیت عملکرد این رسانه در مقطع انتخابات مشخص میشود. همگان انتظار فراوانی از صدا و سیما در عملکرد متوازن و بی طرفانه آن دارند. این عملکرد آنقدر حساسیت برانگیز است که کسانی حتی نسبت به میزان و کمیت اخبار تک تک کاندیدا ها ،ثانیه های انعکاس اخبار و مهمتر از آن کیفیت خبرها و اعمال نظرهای احتمالی حساس و پیگیر می باشند. برخلاف دوره های پیشین که امکان  بازبینی و بررسی مجدد حجم و نوع فعالیت ها قبلا بسیار محدود بود اینک همه کما بیش از طریق فضای مجازی و اینترنت به آن دسترسی دارند اینکه برای هرکاندیدا چه میزان زمانی اختصاص یافته ،کدام عکس های خبری یا گزارش های تصویری انعکاس یافته است این موجودی تا سالها ماندگار و دستمایه بررسی ها خواهد بود در این صورت آنچه می بایست برای رسانه فراگیر صدا و سیما اهمیت داشته باشد حفظ و توسعه اعتماد مخاطبان خود، جلب رضایت مردم  و مانور بی طرفی است سرمایه ای که در راستای عزت و اعتبار نظام تعبیر و تفسیر میشود و با هیچ حمایت و پیروزی مقطعی قابل معامله و معاوضه نیست .

سی سوژه در حاشیه انتخابات ریاست جمهوری

 بدون تردید مقطع مبارزات انتخاباتی زمان نشاط و تحرک بیشتر رسانه هاست . بعنوان مثال انتخابات بعنوان یک رخداد سیاسی و اجتماعی قدری شبیه مراسم ازدواج است که در عرف با وجود حرمت خیلی از حرکات و سکنات برای اکثریت جامعه ،خیلی از آنها  گرچه با کراهت  اما با اغماض از کنار آنها می گذرند همین غمض عین نیز در مقطع انتخابات شور و حال و تحرک و نشاطی به رسانه ها می بخشد و با دستی بازتر به اصل و فرع موضوعات و خاصه حاشیه ها می پردازند .برخی از نکات و سوژه هایی را که در حاشیه خبرها طی روزهای تبلیغ کاندیداها در رسانه ها مطرح شده است مرور میکنیم .
 گاف های برخی از ستادها در نگارش یا چاپ عکس های تبلیغاتی - تپق های کاندیدا ها- زیر ذره بین بودن همراهان با وسواس و دقت بسیار برای مثال یکی از دوستان تصویر فرد همراه یکی از کاندیدا ها را در زمان پخش تلویزیونی ضبط کرده بود و از روی تصویر اثبات میکرد که پاچه های شلوار آن فرد ده سانتیمتر تا زمین فاصله دارد -بذله گویی بعضی کاندیدا ها -طنزهای انتخاباتی پیرامون کاندیداها از مدل مو ،شیوه بیان یا تعداد دفعات شرکت و از این قبیل -واکاویی دلیل المثنی بودن شناسنامه برخی از کاندیدا ها- اتفاقات فرعی و حاشیه ای جلسات و سفرها از پنچرشدن  و سرعت ماشین تا گیر افتادن کاندیدا در آسانسور -یاد نیک کردن برخی از کاندیدا ها از بعضی از شخصیت هایی که صدا و سیما نه از آنها نام می برد و نه نیکشان می شمرد-مهم شدن و خبرساز شدن اقوام و نزدیکان کاندیدا ها بویژه همسران آنان-کوچکترین اشتباه یا غفلت صدا و سیما در بکاربردن القاب و اسامی تا محاسبه ثانیه های تنظیم وقت کاندیداها یا اسفاده از طرح و عکس در دکور برنامه-محرز شدن تکیه کلام برخی از کاندیداها و البته حساس شدن رسانه ها وطنزپردازان ،ابتکارات و نوآوری های صدا و سیما در معارفه کاندیدا ها و مناظره بین آنها ، البته گاهی هم منازعه و مرافعه- ژست های رقابتی و فیگورهای انتخاباتی کاندیدا ها  و .. . .. .